Balandugu

Dugu yɔrɔfɔli
Dugu tɔgɔko
Dugu dugutigiya
Dugu bònya
Dugu siyako
Dugu baarako
Dugu fὲɛrɛko
Dugu yiriwaliko
Dugu kàlanko
Dugu batoko
Dugu ɲεnajεko
Dugu kungoko
Dugu kaburudoko
Dugu waatiko
Dugu kabakoma-yɔrɔko

Dugu yɔrɔfɔli

Kayi marabolo dugu dɔ ye Balandugu ye. Kita de y'a ka kolomi ye. Balandugu yɛrɛ ye yen galotigi-dugu dɔ ye, a ni duguba wɛrɛ min ka surun o ye Kita ye. Jijan ye Balandugu kafoda ye, a n'o cɛ jànya ye bam 35 ye. Balandugu n'a laminidugu minnu bɛ dàncɛ Bɔ olu dɔw Flɛ: a kɔrɔn fɛ, Suransan bɛ yen ni bam 5 ye, tlebin fɛ, Tukoto bɛ yen ni bam 25 ye, nka dɔw b'a F'o ma fana ko Lɛngema, kɛɲɛka fɛ, Nanbala min ye Ginbala goloda ye o bɛ yen ni bam 5 ye, a worodugu-yanfan fɛ sa, Sɔnsɔn joogolen bɛ yen ni bam 5 ye fana.

Dugu tɔgɔko

Tɔgɔko siratigɛ la, tɔgɔ wɛrɛ ma Da a dugu in na Balandugu 'kɔ. Ɔ, nka fɛn min ye Balandugu in fana kɔrɔko n'a sɔrɔli sababu ye, kùnnafoni kɛrɛnkɛrɛnnen ma Sɔrɔ o kan.

Dugu dugutigiya

Balandugu ye 'galodadugu ye, a galotigiw ye Senu kulubali ani Samakun Kulubali ye. Makalen Musa kulubali de ye yen sìgibaa fɔlɔ ye. Ale de ye yen tu Tigɛ k'a To donsoya sira kan 1880 sàn na. Makalen Musa tùn bɛ Bɔ segu. Hali bì Balandugu bɛ Mara Makalen Musa bɔnnaw fɛ, kulubalilakaw kɔni. Yen dugutigiya ye laadalata ye, sugandiliko t'a la. Kìn kelen bɛ yen, a bɛɛ tolen b'o ka bolo kan. Manda funɛ ni dɔw b'a Weele Funɛkɛ la, Godi, Bayejala, Somita Ganda, Manatigɛ, Gundamadi, Balaba, Hamisa, Junka, Kuraba Ganda, Nankanin Hajala, Makanjan, Màsaba Ginbala, Ginbalakɛ, Jelitumani kɔrɔ (Bàa Kɔ̀kɔ), Tɔgɔntan Kibili Dɛnba, Kàba ani Famakan Kunba ye yen dugutigi kɔrɔw ye. Màa min bɛ yen dugutigiya la bì, o ye Daɲa Madi Kulubali ye. Balandugukaw fɛ yen, foyi tɛ dugutigi Bɔ dugutigiya la ni saya tɛ. Wa n'o saya fana Kɛra u bɛ kalo sàba de Kɔnɔ, n'o Dafara u bɛ sɔrɔ ka yen dugutigi-bonda mɔgɔ bɛɛla kɔrɔbalen Lasigi.

Dugu bònya

Balandugu mɔgɔw bɛ Taa 2884 ɲɔgɔn na. Yen kìnw ye naani ye: kɔkɔ, gadila, kiɲɛkunkan ani lubama.

Dugu siyako

Siya minnu bɛ Balandugu olu ye maninkaw, bamananw, kakɔlɔw, soninkew ani fulaw ye. Yen jàmuw ye Kulubali, Jaanɛ, Sise, Nomoko Daramɛ, Jara, Jalo, Fanɛ, Sisɔkɔ, Jawunɛ, Tunkara, Keyta, Kantɛ ani Jakitɛ ye. Yen, sinankunya bɛ kulubaliw ni sisew 'cɛ a fana bɛ fulaw ni numuw 'cɛ. 'Ntɛ tɛ yen furuko kùnkan jàmuko siratigɛ la. Furu bɛ Tɛmɛ Balandugu n'a laminidugu bɛɛ 'cɛ. Maninkakan ni bamanankan ni fulakan bɛɛ bɛ Fɔ yen nka u ka forobakan ye maninkakan ye.

Dugu baarako

Balandugukaw fana bɛ sὲnɛ sɛbɛkɔrɔ Kɛ. Yen, u bɛ keninke ni kàba ni saɲɔ ni malo ni tiga ni tiganinkuru ni ɲimikala ni gajaba ni bananku ni woso ni je ni bàra ni galama ni ʃɔ ni zɛrɛ ni kurubaga ni dà ani kɔɔri sὲnɛ. O tɛmɛnen 'kɔ, u bɛ jiriba dɔw fana Turu i n'a fɔ: mangoro, lenburu, buyagi, manje ani ntɔmɔnɔ.Yenkaw bɛ nafɛnsὲnɛ-nakɔninw fana Bɔ sɔn. O nakɔnin ninnu na u bɛ fòronto ni jaba ni ɲugu ni tamati ni nkɔyɔ ni salati ni ʃù ni pɔmitɛri ni gan ni kɔnkɔn ni nanaye ni melɔn ani sira Sὲnɛ yen. Sὲnɛ kɔ fɛ, u bɛ baganmara fana Kɛ. U ka bagan marataw ye misi ni fàli ni bà ni saga ni wùlu ni sò ani jakuma ye. Nka kamanmafɛnw fana b'a la i n'a fɔ: kami ni ʃɛ ni tonkɔnɔ ani jɛnɛntubannin. Baganmara kɔ fɛ, mɔni fana bɛ Kɛ Balandugukaw fɛ. Mɔni suguya fla de b'u fɛ yen: Laadalamɔni ani jɛgɛmarayɔrɔ-mɔni. Yen laadalamɔni bɛ Kɛ fàlaw ni kɔw la. Nka fɛn min ye u ka jɛgɛmarayɔrɔko ye, o kelen bɛ yen. A yɔrɔ ninnu bɛɛ mɔnikɛminɛw ye kelen ye bese ni doolen ani jɔ. Balandugukaw bɛ jago fana Kɛ kà Fàra ninnu kan. U ka jago bɛrɛdigilen don butigifɛnfeere ni sὲnɛfɛnfeere ni jiridenfeere ani baganjago kan. Yen sugu ye sibiridonya ye. Bololabaara dɔw bɛ Kɛ balandugukaw fɛ i n'a fɔ: ŋunanda ni segereda ni ciyan ni sìgilandla ni kalakadla ni sansaradla ni dabadla ni murudla ni bɔgɔdagadla ani sὲnɛkɛminɛ wɛrɛ. Donsoya bɛ Kɛ yen fana.

Dugu fὲɛrɛko

Balandugukaw bɛ sògobaw Minɛ walima k'u Fàga ni marafa ni bese ni sɔgɔlan ni waraminɛ-nɛgɛ ni nkalaɲɛ ni fɛlɛbɔ ni lɛjuru ni dɔw k'o ma ko fɛrɛn ni basaminɛ-nɛgɛ ni jakumaminɛ-nɛgɛ ni wosen ani wùlu ʃuli a sògo masina na. Yen, u bɛ kɔnɔw Minɛ walima k'u Fàga ni manabɛlɛ ni ntɛfɛrɛ ni wɔlɔjuru ni gɛnni ni furabuluda ni samakaminɛ-fankan ni a kɔnɔ masina nɛgɛni ni fan wɛrɛ ye ni ʃìladɔn mana dali ni buturu ani jagi sirili kɔnɔ masina 'ɲɛ. U fana bɛ ncɔlɔw ni jonbori ni gɛnni ani koronni Kɛ k'u ka sokɔnɔ-baganw Minɛ.

Dugu yiriwaliko

An bɛ don min na i ko bì, ɲɔʃimansin ni kɔlɔn ŋana ni pɔnpekɔlɔ ni worobinɛ ni tlebarikawalan-kuran ni kɔɔrisugu ni mɔbili ni moto ni kalalikɛmansin ni kɛnɛyaso ni jibanbe ani sὲnɛkɛ-mansin bɛɛ bɛ Sɔrɔ yen. Baɲumankɛtɔn caman ni Balandugu ye baaraw Kɛ ka Tɛmɛn wa hali bì a ni dɔw fana bolo bɛ ɲɔgɔn 'bolo. Stop sahel ni ACF ni Plan Internet ni ASACO ni PACT ni Tnus ni AV ni SRGP ni OIV ni CGS ni APE ani CDP. Nin baɲumankɛtɔn ninnu ka yiriwa tun ɲɛsinnen bɛ jurudon ni jurusara ni jibanbedla ni nakɔsɛnɛ ni balodɔn ani kàlanko yiriwali de ma kosɛbɛ.

Dugu kàlanko

Balandugu lakɔlikalan Dabɔra 1959 sàn . Yen lakɔli ye forobata ye. Duguma dakun fàn fɔlɔ ani dugumadakun fàn flanan kàlanso dòn. Madarasa ni blonkɔnɔkalan bɛɛ b'u fɛ yen. U ka madarasa Dabɔra 2002 sàn. Forobata y'u ta ye wa dugumadakun fàn fɔlɔ fana dòn. Balikukalan ni denmarayɔrɔ kelen fana bɛ yen. Balandugukaw fɛ yen, lakɔlikalan de fanga ka bòn ka sago kàlan tɔw kan. Balandugu kàlanden fɔlɔ dɔw ye Yusuf kulubali badalabugu bamakɔ ni Numu kulubali kalabankɔrɔ bamakɔ ani Daba kulubali sabalibugu bamakɔ ye.

Dugu batoko

Silamɛya Dònna Balandugu Abdulayi Seku Sise fɛ. Juma misiri kelen ni misiri gansan kelen bɛ yen. Silamɛya kɔ fɛ, laadabatow fana bɛ yen, olu la, kɔmɔ ni moribayaasa ni nama ni dugusɔn ni tunbunin ni masidi ni jalajuba ni hataninba ani ɲalabɔ b'o la. Balandugu dugu dasiri ye fàli ye. U tnɛ ye yelen dunni ye.

Dugu ɲεnajεko

Kɔɲɔ ni laadalakow ni tɔnɲɛnajɛw ye balandugukaw ka ɲɛnajɛlakow ye. U ka o ɲɛnajɛ ninnu fɔlifɛnw ye nkɔnin ni flen ni gita ni bàra ani dunun ye. Nka ɲɛnajɛfɛn kɔrɔ dɔw fana ye bɛ yen i n'a fɔ bɛlɛta ni nparibɔ ni fɛrɛn ni juruden ni nten ani kɔlɔci. balandugukaw ka nin ɲɛnajɛ ninnu bɛ Kɛ cɛkɛnɛcɛw de kan.

Dugu kungoko

Kɔ lakodɔnnen ɲanama sàba bɛ Balandugu kungo 'kɔnɔ. A bɛ Fɔ dɔ ma ko bajannakɔ, kɛworowila kɔnin ye dɔ ye ka Fàra dingabada kan. dàla tan fana bɛ yen, sabankotoduɲgan ni bantonda ni jininke ni jalakɔdungan ani hatabasadala. Fàla kelen fana bɛ yen u b'a Fɔ min ma ko tɛnɛnba halada. Nin jisigi-yɔrɔ ninnu na, manɔgɔ ni ntɛbɛn ni kɔnkɔn ni kaana ni kooro ani koorokaara bɛ Sɔrɔ yen. Ninnu tɛmɛnen 'kɔ, jiriba minnu ka teli ka Ye yen olu ye jala ni banan ni sanan ni genun ni nkaba ni npeku ni zaban ni dingɛ ni gele ni nsira ni bumu ni ʃì ni nɛrɛ ni ntabakunba ni kòro ni zɛrɛninjɛ ni nkalama ni sunsun ni nten ni gunjɛ ni jun ni npilen ni ntomi ni ɲama ni nkunan ni wɔlɔ ni ntɔmɔnɔ ani bɔ ye.

Dugu Kaburudoko

Kaburudon naani 4 de bɛ Balandugu. O Sɔrɔla kìnko fɛ, bari balandugukaw fɛ yen kìn bɛɛ n'a ka kaburudon dòn. Nka sababu min Nàna n'o ye, kunnafonni kɛrɛnkɛrɛnnen ma Sɔrɔ o kan. Nka a kaburu ninnu bɛɛ bɛ Sɔrɔ dugu kɔrɔnyanfan kɔni fɛ.