Bamanankan
Bamanankan ye Fàrafinna tlebinyanfan kanw na kanba dɔ ye. A bɛ Fɔ Mali n'a laminijamanaw 'kɔnɔ. A weeeletɔgɔw ka ca 'jamana ni jamana. "Bambara" y'a weelecogo min Jara a 'kùn na tubabuw ka sɛbɛnni fɛ.
Bamanankan bɛ kankabila min fɛ o bɛ Weele kandɔnnaw fɛ ko Nizɛr-kɔngo. Josɛf Grinbɛrg ka ɲininiw y'o Jira an na. O cɛ kelen in ka farafinnakanw danfarali ɲininiw 'sèn fɛ fana, o ye tlayɔrɔ wɛrɛw Ye kankabilaw 'kɔnɔ minnu na Mandenkan kankulu ye Nizɛr-kɔngo kankabila kɔnɔ-kankulu dɔ ye. Bamanankan ye Mandenkan kankulu kan dɔ ye min bɛ Fɔ Mali kɔnɔ. O kankulu in kɔnɔkan tɔw ye julakan ye (Burkina Faso ani kɔdiwari), Maninkakan (Mali ani Laginɛ) Mandingo (Ganbi), Mɛnde (Saralɔn), (bulletin ACALAN B°4) ɲuman na.
Bamanakan ye 'kan ye min bɛ 'labɔli Kɛ Mali 'kɔnɔ ka Sago Mali Kan tɔ bɛɛ kan. O y'a Kɛ Mali kanw na mandi ye. Kɛmɛsara la, a mɛnni n'a fɔli kɛbaaw bɛ mɔgɔ 80 Bɔ malidenw na. Bamanankan bɛ Sɛbɛkɔrɔ-fɔ Mali duguba bɛɛ 'kɔnɔ hali ni kan wɛrɛ bɛ o duguba mɔgɔw 'bolo ka Tɛmɛ a kan. Kɛmɛsara tɔ 20 bɛ Tla Mali kan 12 tɔw ni ɲɔgɔn 'cɛ. O fanga min bɛ bamanankan na o ye, o b'a Jira ko malidenw kùnko fànba bɛ Лɛnabɔ a la. Baara caman bɛ yen minnu kɛbaaw bɛ Лɔgɔn-kumaɲɔgɔnya bamanankan na.
Bamanankan Fɔra ka Blà Mandenkanw ka kankulu fɛ kandɔnnaw fɛ. A kankabila ye Nizɛr-Kɔngo ye. Лininikɛla dɔw ka jateminɛ na, a kan in mɛnbaa mumɛ, Mali 'kɔnɔ ani Fàrafinna tlebin-yanfan fɛ, o bɛ T'i Jɔ mɔgɔ miliyɔn mùgan ni duuru la (25 000 000).
Jyɛn kὲlɛ fɔlɔ (1914-1918) ani kὲlɛ flanan 'sèn fɛ (1939-1945), bamanankan Kɛra Fàrafinna tlebinjamanaw ka kan madɔnnen ye Fàrafinna kan tɔw 'tu la.
Bamanankan bɛ Kàlan dakun caman na. Dugumakalanso kàlan fànba bɛ Kɛ a la Mali foroba-kalansow la. A bɛ Kàlan Cɛmakalansow la. Sannakalan bolofara dɔw b'a Kɛ u ka sannakalandenw 'kùn fana. Kùnnafonilasesow fana b'u ka lasew fànba Kɛ a la Mali 'kɔnɔ. Rajo min bɛ Fransi ko RFI o fana bɛ lase dɔ Kɛ ko Mandenkan. Hali n'o tɛ Kɛ bamanankan gɛrɛgɛrɛ la, bamanankan 'nì Bɛ o kumakanw na bari olu ka lase bɛ kankulu de la: mandenkan. Amerikikaw ka rajo min Bɛ yen ko VOA o ka Mali kura lase bɛ Kɛ bamanankan cɛ ɲi na.
Blàdon : 2016-03-04 Yɛlɛmako laban : 2020-02-16
