Zangaso

Duguyɔrɔfɔli

Zangaso ye 'dugu ye min bɛ Mali worodugu-yanfanfɛ. A bɛ marabolo min na o ye Sikaso ta ye k'a kolomi Kɛ Kucala ye. Ale yɛrɛ bɛ a laminiduguw ka kafodaya ani galoda-duguya la yen. A bɛ Kucala dugu ni worodugu 'cɛ a ni min cɛ jànya bɛ bam 35 Bɔ. Zangaso galoda duguw ye : Jitanmana, Fyὲnso, Kiko, kolonto, Sangaba, Kugbe, Ntɔso, Gare ani Cɛrɛkasedugu ye .Nin dugu kofɔlen ninnu na a ni minnu bɛ dàncɛ Bɔ olu flɛ: Fyὲnso ni Nkàri b'a ni kɔgɔdugu 'cɛ kà Ntɔ̀so K'a ni worodugu 'cɛ. A ni kɔrɔn 'cɛ, Zangaba ni ʃu bɛ yen kà Fàra Sinkolo kan. Kiko ni Ziyena b'a ni tlebin 'cɛ.

Dugutɔgɔko

Zangaso tu Tigɛra cὲ min fɛ o tɔgɔ Dara dugula. Ale tɔgɔtùn ye ko ZangaTarawele. A tɔgɔ ni "so" Dorokora ka Zangaso Di.

Dugu marabaako

Dugutigiya ye Mali laadalamara dɔ ye. O sababu de y'a To zangaso ka mara Dònna mara suguya fla 'bolo an bɛ bì min na, olu ye: Dugutimara ani faamamara ye. zangaso dugutigiya tolen bɛ tarawelelakaw de 'bolo bari olu de ye dugu tutigɛbaaw ye. I n'a fɔ a bɛ fàn caman cogo min na, zangaso fana laadaladugutigi tɛ Bɔ a ka dugutigiya la sababu foyi la ni saya tɛ.

Dugu bònya

Zangasokaw fɛ yen duba-dubaw de bɛ yen. U ka kìnw dlalen dòn n'olu de ye, hali ni jàmu wɛrɛ Sɔrɔla u cɛ la a kìn na, i b'a Sɔrɔ o duba masina in jàmu de kɔni ka Ca a kìn 'kɔnɔ. Yen, kìn dɔ, u b'a Fɔ min ma ko "Zìgɛnɔhɔ". Mamara dòn, a kɔrɔ ye ko "zirasun kìn". Bɛrtew de ka ca yen. O kɔ fɛ kìn wɛrɛ minnu bɛ yen, ye zanprizila, nanpala ani kulufee/kulufɛɛ ye. Nin kìn sàba ninnu bɛɛ la Tarawelekaw de ka Ca u la, n'olu ye dugutigilakaw ye. Nka jalo ni kulubali dɔw b'u cɛ la fana. Kopaala fana bɛ yen, nka o ye kɔnɛw ka kìn ye. Zangaso bɛ Jate Kucala kolomi dugubaw fɛ an bɛ bì min na. O sababu tɛ dɔ wɛrɛ ye, o ye yen bonya, a sɔrɔ ani a faamamara dakun yiriwali ye.

Dugu siyako

Siya min ka Ca zangaso o ye Miɲankaw ye. Bari a yɔrɔ in yɛrɛ tu Tigɛra olu de fɛ. O kɔ fɛ fulaw dɔw bɛ yen. O siratigɛ la, an bɛ jàmu minuu Sɔrɔ yen ye: Tarawele, bɛrte, kɔnɛ, kulubali ani jalow ye. Tariku bɛ min fana Fɔ an ye k'a Fɔ yen bɛrtew ye tarawelelaka kelen ninnu de ye. Bari tarawele fɔlɔ minnu Sìgira yen, k'olu dɔw nana Jɛnsɛ, dɔw Taara sikaso, kɛrɛnkɛrɛnneya la a kɔrɔnyanfan fɛ, dɔw fana Taara segu. Ɔ, nka u bɔnna dɔw tlala ka kɔ Segin ka Nà. Olu de Kɛra bɛrtew ye, sìgi-n-fɛ ye a sababu ye. o de la dɔw b'a faamu ko miɲankaw ni sɛnɛfɔw ni bamananw ani fulaw de ye yen siyaw ye.

Dugu baarako

Zangasokaw ka baara kologrin ye sɛnɛ ye. Yen, kɔɔrisɛnɛ, saɲɔ keninke, kàba, tiga, zɛrɛ o n'a ɲɔgɔnna fɛn wɛrɛw bɛ Sɛnɛ yen kosɛbɛ. Olu ye sɛnɛfɛnw ye minnu bɛ Dàn ni k'u Labɛn kalo damadɔ 'kɔnɔ. Nka sɛnɛfɛn wɛrɛ minnu bɛ yen n'olu bɛ Turu, olu la, mangoro, lenburu, manje ani sɔmɔ b'o la. Dumunifɛn minnu bɛ Sɛnɛ u ka nakɔforoninw la yen,o dɔw ye: nkɔyɔ, gan, fòronto... Zangasokaw bɛ daba minnu Mara ka caya olu ye misiw, bàw, sagaw, fàliw, jakuma ani wùluw ye. U ka kamamanfɛn marataw dɔw ye: Kami, ʃɛ... Nin bɛɛ kɔ fɛ u bɛ jogo fana dɔɔni-dɔɔnikɛ.

Dugu yiriwaliko

An bɛ don min na i ko bì, yiriwali Nàna zangaso kosɛbɛ n'an y'an ɲɛmada kunun ma. Bari nɔgɔya Dònna ko caman na yen bì-bì in na, i n'a fɔ musow ka laafiya-kunda, kunnafonisɔrɔ ni ɲɛnajɛ-kunda, sɔrɔ-kunda, yɛlɛnkanfɛn/taama nɔgɔyali-kunda, dònfini-kunda, sɛnɛfɛn-kunda...K'a sababu Kɛ ɲɔsimansinw ni jabaraninw ni kɔɔrisuguw ni motow ni kalalikɛ-mansinw ni jisamamansinw ni lakɔlisow ani o n'a ɲɔgɔna wɛrɛw nàli ye yen. O tɛmɛnen 'kɔ baɲumankɛtɔn dɔw fana sèn Dònna yen yiriwali la kosɛbɛ.

Dugu kàlanko

An bɛ bì min 2016 sàn, lakɔlikalan de fanga ka bòn ka sago yen kalan sugu tɔ bɛɛ lajɛlen kan. Zangasokaw fɛ yen, duguma-dakun fàn fɔlɔ kalanso ani duguma-dakun fàn flanan kalanso bɛɛ bɛ yen. O kɔ fɛ fana, jàmana ka cakɛdaba dɔ, min ɲɛsinnen bɛ duguma-dakun fàn fɔlɔ kalanko ɲɛnabɔli ma n'a bɛ F'a ma frasɛkan na ko "CAP" o dɔ fana bɛ yen.

Dugu ɲεnajεko

Zangasokaw ka ɲɛnajɛlako dɔw ye silw, sanyɛlɛmaw a ni o n'a ɲɔgɔnnaw ye. Fɔlifɛn minnu bɛ Sɔrɔ ye kosɛbɛ olu ye bala, bara ani jenbe ye.

Dugu kungoko

Jala, banan, sanan, genun, nkaba, npeku, zaban, dingɛ, kele, nsira, bumu, ʃì, nɛrɛ, sebe, toro, balazan, ntabakunba, kòroninfin, ntɔngɛ, zɛrɛninjɛsunsun, baro, fuganjɛ, warabilenzaban, zɛkɛnɛ ani zaajɛ ye kungokɔnɔjiribaw ye minnu ka teli ka Sɔrɔ yen. Kungosogo misɛnnin dɔw fana bɛ Sɔrɔ yen i n'a fɔ: warabilen, miniɲan, dànkalan, nkorongo, kungo kami ani wɔlɔ.

Dugu waatiko

Zangaso, ni samiɲɛ Bɔra yen kawulɛ bɛ n'i Jɔ n'o Bɔra yen Tlema bɛ Nà. Ni samiɲɛ da Minɛna Zangaso sanji Kɛ mandi ka kɔ Tigɛ yen bari a ni sikaso ka surun kosɛbɛ, sanji dun bɛ Nà sikaso ka sago Mali yɔrɔ tɔ bɛɛ kan.