Modibo Keyta

Modibo Keyta ye Mali jamanatigi fɔlɔ ye. Politikimɔgɔ tùn dòn. A ye Mali Mara 1960 ni 1968 san 'cɛ. A Bangera1915 sàn zuwɛnkalo tle 4 Bamakɔ. A Sàra 1977 sàn kalo 5nan tle 16. Modibo Keyta tùn ye mɔgɔ ye min y'i yɛrɛ Di Fàrafinna taaɲɛ kὲlɛbaw la. A ni mɔgɔ wɛrɛ minnu tùn bɛ kὲlɛ ninnu Kɛ ɲɔgɔn fɛ, o ye Muhamar Kadafi (Libi), Gamal Abdɛl Nasɛr (Mìsira), Kwame Nkuruma (Gana) ani Amɛd Bɛn Bela ( Alzeri) ye.

Modibo ka denminsɛnya n’a ka funakeya

Modibo Bangera 1915 sàn kalo 6nan tle 4 Bamakɔkura n'o tùn ye Sudan fransɛ faaba ye. A fà ye Dàba ye, a ba ye Hatuma (Fatumata) Kamara ye. Modibo tùn ye maninka ye wa silamɛ fana tùn dòn. A y'a ka kàlan kùnfɔlɔ Kɛ Bamakɔ duguma-kalanso dɔ la k'a da Minɛ 1925 kà Taa Blà 1931 la. O kɔ fɛ, a yeTerasɔn kàlanso Kɛ n'u b'a Weele bì ko Lise Askiya Mohamɛd. 1934 sàn, a ye Wiliyam Pɔnti Kɛ Gore gun kan, Dakar. A ka karamɔgɔw tùn y'a jate Minɛ k'a Fɔ ko Modibo ye mɔgɔ ji jalen min tun t'a Tà fransɛw ka dàbada ma. A tùn bɛ kàlanden minnu cɛ ma a ɲɔgɔn tùn ka dɔgɔ olu la. A tlalen, a Kɛra 'karamɔgɔ ye. A ye karamɔgɔya Kɛ togodaw la fɔlɔ, kà Nà Bamakɔ, Sikaso ani Tumutu.

Modibo sèndonni jamanajɔ kὲlɛw la

Modibo ni Mamadu Konatɛ ye jὲkulu dɔ Sìgi 'sèn kan ko " Sudan Mɔgɔ kàlannenw ka jὲkulu". A ye seko ni dɔnko baara dɔw Sìgi 'sèn kan k'o tɔgɔ Da " Seko ni baara". 1937 sàn, a ni Wɛzɛn Kulubali ye jὲkulu dɔ Blà 'sèn kan min bɛ Fàrafinna tlebiyanfan karamɔgɔw Kɔkɔrɔdon. A fana Kɛra " Bloc Soudanais" cɛbɔ dɔ ye n'o sintibaa tùn ye Mamadu Konatɛ ye. 1943 sàn, a n'a terikɛ Zan Mari Kɔnɛ ye sɛbɛn dɔ Sɛbɛn min kɔnɔ u ye tubabuw ka mara Mafɔ.

Modibo ka politikiko

1934 sàn, RDA Sìgira 'sèn kan. O ɲɛmɔgɔ Kɛa Ufwɛt Bwaɲi ye. Modibo Kɛra Sudan RDA ɲɛmɔgɔ ye. Modibo ni Mariyam Tarawele ka furu Kɛra 1937 sàn. 1948 sàn, a Kɛra Sudan kùnnasigi-faama ye Bamakɔ ni Kita 'cɛ. 1953, "Union française" ɲɛmɔgɔya Dir'a ma. 1956 sàn kalo 11nan tle 26, Modibo Kɛra Bamakɔ galotigi ye. O kɔ fɛ, a Kɛra wasaden ye wasablon 'kɔnɔ. A Kɛra yen ɲɛmɔgɔ dankan ye. 1958 sàn Sɛnɛgal, Sudan, Hɔt Nfɔlta ani Dahomɛ ka fàraɲɔgɔnkan jὲkulu min tùn bɛ yen Modibo Kɛra o ɲɛmɔgɔ ye.

Modibo Keyta ka jamanatigiya

1960 kalo 7nan tle 20, Modibo Keyta Kɛra Mali ni Sɛnɛgal ɲɛmɔgɔ ye. Mali ni Sɛnɛgal ka o jὲ bɔrɔtɔlen 'kɔ, Modibo Keyta ye Mali ka yɛrɛmahɔrɔnya Waleya 1960 sàn sɛtanburukalo tle 22. A ye Mali jamanatigiya Sɔrɔ o cogo la.

1960 ɔtɔbrukalo, a ye SOMIEX Sìgi 'sèn kan walasa an ka jamana kɔnɔfɛnw ka Se ka Labaara an yɛrɛ fɛ yan. 1962, a ye Mali wari dunta cogoya Yɛlɛma ka Nà Mali ka bolo kan.
Politikiko siratigɛ la, Modibo ye Fili Dabɔ Sisɔkɔ ni Amadunn Dikɔ, n'olu tùn ye wasaden kɔrɔw ye, olu Datugu.

1961 sàn, Modibo y’a Лini Faransi fε o ka kὲlεcεw ka Mali Blà kà Segin u ka jamana 'kɔnɔ. O sàn kelen in na, a ye Mareʃal Tito Bisimila Bamakɔ marisikalo la. A ni Seku Ture ni Kwame Nkuruma ye Gana-Laginε-Mali fàraɲɔgɔnya jὲkulu Sìgi mεkalo la. Juwεnkalo la, Faransi sɔrɔdasi minnu tùn bε Kati olu ye Mali Blà. Tubabu sɔrɔdasi labanw Taara sεtanburukalo tle duuru. Sεtanburukalo tle 13 Modibo Taara Etazuni jamanatigi fε yen n’o ye Jɔnn F. Kenedi ye.

1962 sàn, Modibo ye jamana wεrε minnu Sirabɔ olu ye URSS, Cekɔslonfaki ani Alemaɲi ye. 1963 sàn, a ye lajεεrε dɔ Boloda ni Marɔk màsakε Hasann II ye, Alzeri jamanatigi (Bεnn Bela) ani Ecopi màsakε Ayile Selasiye ye ɔktɔburukalo la.

1964 sàn, Modibo ye ʃinnjamana Setigi fɔlɔ Kùnbεn Bamakɔ n’o tùn ye ʃu Ɛnn Lay ye. O sàn kelen in na, a ye Ɛrnεsto Ce Gewara Bisimila Bamakɔ. 1965 sàn juwεnkalo tle 13, a ye Ufwεt Bwaɲi, Hamani Jori ani Moris Yamewogo Kùnbεn ɲɔgɔnye dɔ kamà Bamakɔ. 1967 sàn, Modibo ye Amadu Ayijo n’o tùn ye Kamerunn jamanatigi ye, o Bisimila. O ɲε na, a ye takalabɔ Izini Kurunbokari n’o tùn ye ʃinnkaw ka jɔlen ye.

1968 sàn nowanbrukalo la Musa Tarawele ye bɛn-bɛn-bɛn dɔ Labɛn Modibo kamà. A ye modibofanga Dafiri ka modibo Minɛ k'a Blà kaso. O la sa 1968 sàn ni 1977 sàn 'cɛ, jamana Marala CMLN fɛ. Modibo Sàra Bamakɔ 1977 sàn mɛkalo tle 16 k'a ʃi To sàn 62 la. O la rajomali y'a ka sàya kuma Fɔ ko: "Mali kàlanfa Modibo Keyta n'a tùn Taara sɛgɛlafyɛnbɔ la, Sàra k'a sabu Kɛ 'fogonfogonnabana ye". A ʃu Dònna Amdàlay kaburudo la. O kɛlen Musa Tarawele yɛrɛ Nàna rajomali la ka Modibo Keyta ka sàya Kɛnɛkanfɔ nka mɔgɔ ʃi ma Sɔn Modibo sàcogo in ma. Modibo Keyta ka cyɛn Seginna a ma Musafanga bìnnen 'kɔ Alfa Umar Konarɛ fɛ 1992 sàn. Modibo dugumasiri bɔgɔja Kurunbokarila Bamakɔ 1999 sàn zuwɛnkalo tle 6. A muso Mariyam yɛrɛ Sàra kɔsa in na 2014 sàn k'o ʃì To sàn 94 na.

Modibo Keyta dugumasiri bɛ joliba kɛrɛ fɛ.

Modibo Keyta ka Fàrafinna kelenyali kὲlɛw

Modibo y'a ka ɲɛnamaya bɛɛ Kɛ Fàrafinna jamanaw kɛli kelen ye kὲlɛ la. A ni Sɛngɔr ye Mali ni Sɛnɛgal ka jὲ Sinsin fɔlɔ.

O jὲ in bɔrɔtɔli Kɛra minkὲ, a y'i Majɛngɛ Sɛngɔr ma kà Sɔrɔ kà Fàrafinna tlebinyanfan kelenyatɔn Sinsin ni Seku Ture ni Kwame Nkuruma ye.

1963 sàn, Modibo 'sèn tùn bɛ Fàrafinna kelenyatɔn bɛnkanw tàli baaraw la. A yɛrɛ tùn y'o cɛbɔ sinsinnen dɔ ye. A y' a Laɲini Marɔk màsakɛ ni Alzeri jamanatigi fɛ u ka Nà Bamakɔ. Olu nàli 'sèn fɛ, a ye 'fɔkabɛn Kɛ u ni ɲɔgɔn 'cɛ sabu kὲlɛ tùn bɛ jamana fla ninnu ni ɲɔgɔn 'cɛ. K'a da Minɛ 1963 la ka N'a Blà 1966 la, a y'a ka jὲɲɔgɔnyaw Lakuraya a ni Sɛnɛgal, Hɔt Nfɔlta ani Kɔdiwari ni ɲɔgɔn 'cɛ.

Blàdon : 2016-07-24 Yɛlɛmako laban : 2020-11-11