FÀKAN

Dɔnniya fòrobayali >

Dɔnniya fòrobayali jὲmukan tàko 42nan

Làbɛn 4 : Nimadɔn

Dakun : Kolo sogolocogo

1.    Kolo sogolocogo kofɔli

-        Kolo sogolocogo ye kolow kɛcogo ye kà ɲɔgɔn Mìnɛ k’u Jɔ̀ ni fàrikolo mùmɛ ye ;
-        Kolojasa Bɛ fàrikolo mìnɛnw bɛɛ sinsinni jɔ̀yɔrɔ Fà ;
-        Kolojasa ‘sèndonyɔrɔ fana Bɛ bùw blàli la baara la ;
-        O la, koloden 200 min bɛ fàrikolo la, olu bɛɛ lajɛlen bɛ Weele ko fàrikolo kolojalan walima a kolojasa ;
-        Baliku fàrikolo la, kolojasa yὲrɛ girinya bɛ kilo 6 ɲɔgɔn Bɔ ;
-        Kolo sugu ye flà ye kà ‘tàli Kɛ u kologɛlɛya kan : kolo jàlen ani màgaman ;
-        Kolo dònyɔrɔko siratigɛ fɛ fàrikolo la, danfɛnw tlalen Dòn suguba 2 ye : Kolomafɛnw ani kolontanfɛnw ;
-        Kolomafɛnw kolo bɛ Kɛ u fàri ‘kɔnɔ kà bù Da a san fɛ : mɔ̀gɔ, sà, mìsi ;
-        Nkà, kolontanfɛnw kolo bɛ Kɛ ‘fàra gɛlɛn ye ù ‘da la : kɔ̀tɛ, kaako…
-        O la, kolomafɛnw kolojasa bɛ Weele ko kɔnɔkolojasa ni kà kolontanfɛnw ta Weele ko kɔkankolojasa.
-        Kolo sugu ye 3 ye kà mìnɛ Kɛ u kùndanma ma : ‘kolo jan, ‘kolo surun, ‘kolo pὲtɛlen ;
-        Kolo flà bὲnyɔrɔ bɛ Weele ko kùrutuguda.

2.    Fàrikolo kolojasa tlayɔrɔw

-        Kɔkolo : ale ye koloden 26 de ye, kà Bɔ kan na fo ku gèn. ‘Kolo surunw Dòn ;
-        Kùnkoloflen : ale ye koloden 8 ye. ‘Kolo pὲtɛlen y’a fànba ye ;
-        Kankolo : ale ye koloden 1 ye. ‘Kolo surun dɔ Dòn ;
-        Лɛdakolo : ale ye koloden 14 ye dagɛlɛkɛw Bɛ minnu na.
-        Galakakolo : ale ye koloden 25 de ye minnu ye galakadenw ni disiflennin ye ;
-        Sanfɛɲɔsɔnkolo : Bolokolow de ‘ko Dòn. Koloden 64 de B’a la minnu fànba ye ‘kolo janw ye ;
-        Dùgumaɲɔsɔnkolo : sènkolow de ‘ko Dòn. Koloden 62 Dòn minnu  dɔw ye ‘kolo janw ye.

3.    Kololabanaw

-        Kolo ni kùrutugudaw nɔ̀fɛbanaw bɛ Tla 2 ye : sɛɛlɛtaw ani kùrutugudadimi taw ;
-        Sɛɛlɛta dɔw ye : kolokariw, kolobɔkojuguya ani kolodimi wɛrɛw ;
-        Kùrutugudadimi (rhumatologie) ta dɔw ye : kolowobonya (ostéoporose), kùrutugudadɛsɛ (arthrose), kolomagaya (ostéomalacie), ani serebana (rachitisme).

4.    Dodaɲɛ sɔ̀rɔlenw blàli fransɛkan na

disiflennin = sternum
dùgumaɲɔsɔnkolo = os des membres inférieurs
galakaden = cote
galakakolo = thorax
kankolo = os hyoïde
kɔkankolojasa = exosquelette
kɔkolo = colonne vertébrale
kɔnɔkolojasa = endosquelette
kolo = os
kolo jan = os long
kolo pὲtɛlen = os plat
kolo sogolocogo = système squelettique
kolo surun = os court
koloden = vertèbre
kolojalan = squelette
kolojasa = squelette
kolomafɛn = vertébré
kolomagaya = ostéomalacie
kolontanfɛn = invertebré
kolowobonya = ostéoporose
kùnkoloflen = crane
kùrutuguda = articulation
kùrutugudadɛsɛ = arthrose
kùrutugudadimi = rhumatologie
ɲɛdakolo = os facial
sanfɛɲɔsɔnkolo = os des membres supérieurs
serebana = rachitisme
sɛɛlɛli = chirurgie
sogolocogo = système, appareil
tùfa = cellule

Sunkofɔlan

Ballo, Issiaka, 2022, Enrichissement lexical du bamanankan :  les appariements bamanan des dénominations françaises des concepts de la biologie humaine, Bamako, édis.
Ballo, Issiaka, 2019, Enrichissement lexical du bamanankan :  les appariements bamanan des dénominations françaises des concepts de la biologie humaine (Thèse de doctorat, ULSHB - IPU).
Bordes, Gérard, 1978, Grande encyclopédie Atlas de la médecine, volume 1, Paris, Edition Atlas.
Microsoft Encarta Collection, 2009, corps humain.

Blàdon : 2024-08-09     Yɛlɛmako laban : 2024-08-09


I fɛla Fɔ fasiri kan :

Captcha

Jagomajira

Daɲɛgafe sànta

Fàkan bataki

Sìgidɔn

Jyɛn jamanaw

 

Mali duguw

 

Daɲɛsɛbɛn

Maralenw

2024

2023

2023-12

2023-11

2023-10

2023-09

2023-08

2023-07

2023-06

2023-05

2023-04

2023-03

2023-02

2023-01

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2017-12

2017-10

2017-09

2017-08

2017-07

2017-06

2017-05

2017-04

2017-03

2017-02

2017-01

2016

2016-12

2016-11

2016-10

2016-08

2016-07

2016-06

2016-05

2016-04

2016-03

2016-02

2016-01

2015