Ziirinda > 2016 05 20
Tàata n'a dɔgɔkɛ
Nin Kɛra cὲ dɔ n'a muso ye minnu tùn tɛ Kɛnɛya tuma ʃi. Nka den fla tùn b'u 'bolo: Tàata n'a dɔgɔnin. Tàata tùn ye musomanin ye, o dɔgɔnin tùn ye cὲmannin ye wa nabara tùn dòn fana. Tàata 'fà n'a 'ba Sigara u ka kɛnɛyabaliya la minkὲ, don dɔ u ye Tàata Weele kà Gɛrɛ u yɛrɛ la ni k'u Kanto o ma:
-Tàata, anw bɛ donmakɔnɔ na dɛ! Tàata, ni Ala y'a Kɛ don o don k'anw minniji Dɔgɔyara an b'a Лin'i fԑ n’i bɛ Taa furu la don min, i ka Taa n'i dɔgɔkɛnin y'i fɛ.
O kɛlen, Tàata y'i Kanto u ma k'a y'a Mɛn.
Ɔ, u Tor'o cogo la, a ma Mɛn tun, Tàata 'fà n'a 'ba Banna k'a n'a dɔgɔkɛ nabaranin To. U Kɛra yatimɛw ye. Nka Tàata Nàna kana Kɛ npogotigi ɲumannin ye. O kɛlen, cὲ dɔ Nàna Лɛbɔ o fɛ furu la. Ɔ, Tàata ka furuko bɛɛ Лɛnabɔra k'a Ban ni k'a tɔ To cὲlataa ye. Don dɔ a dɔgɔnin nàbara Nàn'a ma ko:
- N kɔrɔ Tàata, Bwa ni Màa tùn m'a Fɔ ko n'i bɛ Taa i cὲla la k'i ka Taa ni ne ye wa? I hakili b'a la wa?
Dɔgɔkɛ kɛlen k'o Fɔ, Tàata ma sɛgɛ Wàlon kà K'o la. U Tor'o la sa, Tàata ka cὲlataa don Nàna Se. A bԑ Taa don min a dɔgɔkɛ nàbaranin Tùgur'a 'kɔ. O kɛlen, Tàata Dimina o ‘kɔrɔ. A b'a Nɛni, k'a Gɛn kà Bɔ a 'kɔ. O bɛɛ la a dɔgɔkɛ ma Segin. Dɔgɔkɛ bɛ Kasi, o b'a Fɔ:
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Taama
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
Ni sàba min Kɛra nàfɛn, Tàata n tɛ Tla dɛ
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma
Jinɛ min ma na Kɛ nàfɛn, Tàata n tɛ Tla dɛ
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
Tàata m'a 'kɔ Munun hali k'a Lajɛ. A y'i Kanto tun ko:
- Ee n kɔrɔ Tàata, n'e Bànna ne na kà n Gɛn kà Bɔ i 'kɔ, jɔn bɛ na ne Ladòn? Jɔn bɛ na hinɛ ne na? Ee, n kɔrɔ Tàata Bwa ni Maa ye min Fɔ e Лinɛna o 'kɔ wa?
Tàata dɔgɔkɛ ye nin F'a ye nka o bɛɛ la Tàata ma hali a tlo Dòn a kuma 'kɔrɔ. U Taara Se fugaba dɔ la. Tàata ye jiribolo dɔ Kari k'a dɔgɔkɛ nàbaranin in Cì fo k'a fàri Tigɛ-tigɛ ni k'a Gɛn kà Segin. Dɔgɔkɛ kasibaatɔ Seginna. Tàata Taar'a ka cὲlasigi la. Ɔ, Tàata dɔgɔkɛ kasibaatɔ Taara Se yɔrɔ dɔ la yɔrɔ min jɛlen dòn kà suma duman ni nɛɛma tùn Kɛ yen. A y'i Ŋunuma k'a Madon yen na. Jaa jinɛkɛ dɔ ka yɔrɔ tùn y'o ye. O Nàn'a sìgilen Sɔrɔ yen k'i Kanto a ma:
- Hadamaden sèn fla bolo fla, mun ye e Se yan?
Nàbaranin in b'i Kanto o jinɛkɛ ma:
- Ne fà ni n ba sàtɔ Ko n kɔrɔmuso kelen ma ko n'a bɛ Taa cὲlasigi la k'a ka Taa ni ne ye a fɛ. Nka a ka cὲlataa selen a ye n Bugɔ kà n Gɛn kà Bɔ a 'kɔ. 'Sèn dun tɛ ne 'kɔrɔ, 'taayɔrɔ tɛ n na, jìgiya wɛrɛ tԑ n ye o Tàata kelen in 'kɔ. N segintɔ fana Bɔra nin yɔrɔ ɲumannin in kan. N Ko n bɛ n sɛngɛlafiɲɛ Bɔ.
Tàata dɔgɔkɛ bɛ k'o Fɔ a bɛ Kasi.
O kɛlen, Jinɛ in K'a ma k'a ka lahidu Tà ale ye k'a tɛ fitiriwaleya Kɛ 'danfɛn na a ʃì tɔ bɛɛ 'kɔnɔ. Ɔ, a Ko jinɛ ma k'a b'a Kale 'màsa la, min y'ale Dan n'ale bɛ Tla kà Segin o màsa kelen in ma k'ale tɛ 'danfɛn fitiriwaleya a ʃì tɔ bɛɛ 'kɔnɔ. O kɛlen, jinɛ in fana ye fura dɔw Kɛ Tàata dɔgɔkɛ sèn na k'o Kɛnɛya k'o Kɛ i n'a Fɔ a tle kelen ma Deli kà Kɛ nabara ye. O kɔ fɛ, a Tlara kà bɔgɔdaga-fasanu Tà k'a D'a ma k'a ka Taa, ko nka a k'a hakili To a ka lahidukan na. Ɔ, jinɛ in ye dugawu Kɛ Tàata dɔgɔkɛ ye ni k'a Blà sira.
Nin Kɛlen, a ka kow yankan Nàna Bònya. Bɛɛ dabali Bànna a ka kow la. Ɔ, an b'o la gὲlɛya Nàna Dòn Tàata ka furu la. A cὲ y'a Gɛn. A Tora tèn tayɔrɔntan, jiginntan, sentan, hali balo sɔrɔli tùn ka gɛlɛn Tàata 'bolo. Tàata Tor'o la, a bɛ Taama a kùn fɛ kà ɲɔ̀ Лini 'dugu ni 'dugu. Don dɔ, a Taara dafɛdugu dɔ togoda la. A Taar'a Sɔrɔ denmisɛnw bɛ ɲɔsusu la. A y'i Kanto olu ma:
- A' tɛ n Sɔn 'ɲɔnin na n ka dɔnkilinin D'aw ye?
O kɛlen denmisɛnninw ye ɲɔ dɔ K'a 'kùn. A y'i Kanto:
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Taama
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
Ni sàba min Kɛra nàfɛn, Tàata n tɛ Tla dɛ
Tàata i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma
Jinɛ min ma na Kɛ nàfɛn, Tàata n tɛ Tla dɛ
Tàata i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
O dɔnkilinin ye denmisɛnninw Laɲɛnajɛ kosɛbɛ. O dugusɛjɛ, u Tlara kà Nà ɲɔsusu la. Dɔɔnin Kɛra, u 'ɲɛ bɛ muso nàtɔ la tun. A Selen u ma a y'i Ko u ma tun ko:
- A' tɛ n Sɔn 'ɲɔnin na n kà ‘dɔnkilinin D'aw ye?
O kɛlen, olu fana ye ɲɔ caman D'a ma o don. A Nisɔndyara. A Ko:
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Taama
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
Ni sàba min Kɛra nàfɛn, Tàata n tɛ Tla dɛ
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma
Jinɛ min ma na Kɛ nàfɛn, Tàata n tɛ Tla dɛ
Tàata i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
O dɔnkili dyako jugu u taalen 'so, 'tuma ni 'tuma u bɛ To k'a Da sɔ̀n, fo u fà tlo Nàna Dòn a la don dɔ. A y'u Лininka k'u ye o dɔnkili Sɔrɔ cogo di? A denw fana K'a ma ko n'olu Taara ‘ɲɔsusu yɔrɔ la don o don, ko muso dɔ bɛ Nà k'olu ka ɲɔ̀ dɔ D'a ma k'a bɛ dɔnkilinin dɔ Da. Ko n'olu ye ɲɔ̀ D'a ma k'a bɛ nin de Da olu ye. O kɛlen, U fà y'a kùn Kɔmi a K'u ma:
- N'a' y'a Ye ʃyɛn wɛrɛ a' y'a Fɔ a ye k'aw 'fà Ko k'a ka Nà ɲɔ Minɛ du 'kɔnɔ.
Ɔ, o ma Tɛmɛ kùnɲɔgɔn kelen kan, muso Nàn'a Jɔ u kùn na tun ko:
- A' tɛ n Sɔn 'ɲɔnin na n ka dɔnkilinin D'aw ye?
Denmisɛnninw fana Ko a ma:
- Aa, n Màa, anw 'fà K'anw ma ko n'i Nàna ʃyɛn wɛrɛ k'an k'a Fɔ i ye k'i ka Taa ɲɔ Minɛ ale 'bolo du 'kɔnɔ. O kɛlen a y'u Kɔnɔ, u tlalen u n'a Jɛra kà Taa 'so ɲɔgɔn fɛ. U selen u y'u Ko u fà ma:
- Bwa, anw tùn kan bɛ nin muso kɔrɔba in de ma.
A Ko a ma
- N balimamuso yala e bɛ ne Dɔn wa?
- 'Ala Ko 'cyɛn n t'i Dɔn.
Cὲ K'a ma:
- I hakili Sìgi i ka n Lamɛn.
A ko:
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Taama
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
Ni sàba min Kɛra nàfɛn, Tàata n tɛ Tla dɛ
Tàata i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma
Jinɛ min ma na Kɛ nàfɛn, Tàata n tɛ Tla dɛ
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
Bwa ye min Fɔ i ye kà Sà, Tàata i ma Miiri
Màa ye min Fɔ i ye kà Sà, Tàata i ma Miiri
'Sèn tùn tɛ ne 'kɔrɔ Tàata i ma Miiri
Balima tùn tɛ na e 'kɔ, Tàata i ma Miiri
Jìgi wɛrɛ tùn tɛ n na e 'kɔ, Tàata i ma Miiri
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Taama
Tàata, i tɛ n Kɔnɔ wa, Tàata n bɛ Ŋunuma.
Aa o kɛlen, Tàata jɔlen Tora tèn. A t'a Dɔn a bɛ min Kɛ. Ɔ, o kɛlen a dɔgɔkɛ fana Dònna a ka ko dɔw la k'olu Лɛfɔ a ye. Aa tàata kɛlen k'a Dɔn ko cyɛnna nin ye ale dɔgɔkɛ in ye tigi-tigi, a Sinna kà Yɛlɛma kà Kɛ dimɔgɔba dɔ ye. Ala ni maloya y’a sababu ye.
N y'o Tà yɔrɔ min, n y'a Blà yen.
Blàdon : 2016-05-23 Yɛlɛmako laban : 2016-07-07
