Sàjola

Dugu yɔrɔfɔli

Sàjola Bɛ Molobala kafoda-duguw la. A ka galoda-dugu Ye Kàpaala ye. A Bɛ marabolo sabanan kolomi min fɛ o Ye Kucala ye. Sàjola n'o cɛ jànya ye bam 35 ye. A ni Sikaso ta bɛ Taa bam 170 ye. Sàjola ni dugu minnu bɛ dàncɛ Bɔ seleke naani na olu ye Ntɔso, o B'a kɔrɔn fɛ ni bam 6 ye, Blendo ni dɔw K'a ma fana ko Kacɛrɛla, o B'a tlebin fɛ ni bam 6 ye, Sisumana B'a ni kɛɲɛka 'cɛ ni bam 7 ye, ani Ntɔrla, o min B'a worodugu-yanfan na ni bam 9 ye.

Dugu tɔgɔko

Sàjola fana tɔgɔ Dara a tu tigɛbaa de la, o min tùn bɛ Weele "Sàjo" la. Bì, tɔgɔ fla de bɛ F'a ma: "Sàjola" ani "sàjokan". O kɔrɔ tɛ dɔ wɛrɛ ye kanko 'kɔ. miɲakaw de b'a Weele "sàjokan" na, a bamanankannaman de ye " sàjola" ye. Nka sàjo yɛrɛ Bɔra yɔrɔ min na ka Nà yen tu Tigɛ o ye "tɔmɔnɔ" ye. A Nàna yen donsoya hukumu de 'kɔnɔ fɔlɔ, ni ka sɔrɔ ka na sɛnɛ Fàra a bolo la.

Dugu marabaako

Sàjolakaw ka dugutigiya ye laadalata ye. I n'a fɔ fàn caman fɛ a bɛ Kɛ cogo min na, u fana ta bɛ Nà kɔrɔyakunda. Jàmu wɛrɛ tɛ K'a ye n'a Bɔra tarawelew la. Sàjola dugutigiya bɛ Mununmunun kìn kelenpe de 'kɔnɔ n'o ye kagbɔla ye. N'i Kɛra yen dugutigi ye ni saya tɛ i tɛ Bɔ yen tun. Nka ni Ala ka latigɛ Kɛra n'o ye saya ye, min bɛ Da o kan kɔrɔyakunda o bɛ baaraw Tà o nɔgannin na hali ka Kɔn dugutigisɛbɛ yɛrɛ sɔrɔli 'cɛ. Yen dugutigi kɔrɔw tɔgɔ Flɛ: Yapeŋe tarawele, Yerefoo tarawele, Zagepe tarawele, Naazaa tarawele, Katiiwakari tarawele, Zawɔrɔ tarawele, jɔnkoloze tarawele, Kafulu tarawele, Zaŋɔni tarawele, Natoro tarawele, Kɔgɔzaŋa tarawele, ʃɔhɔzaŋa tarawele, Dɔgɔbazaŋa tarawele, Natorozaŋa tarawele ani Balaa tarawele. Màa min bɛ olu nɔ na bì o ye Cɛmɔgɔ tarawel ye. Màsakɛfanga waatiw la Sàjola tùn Marala Molobala màsakɛw fɛ.

Dugu bònya

Sàjola bɛɛ fàralen ɲɔgɔn kan bɛ Bɛn kìn naani ma: Kagbɔla, lɛngɛnso, kɔkɔ ani kulukɔrɔ.

Dugu siyako

Miɲakaw ani fulaw de bɛ yen. Yen jàmuw ye Tarawele, keyita, danbɛlɛ, kulubali, sanɔgɔ tarawele, jabaatɛ ani jara ye. Sinankunya bɛ Tɛmɛ sàjola ni dugu minnu ye olu ye: singolo, ʃiw ani tri I ni tri II ye. Furuɲɔgɔnya tɛ Tɛmɛ sàjola dugutigikin ni sinkolokaw ni ʃiwkaw 'cɛ. N'a Bɔr'o la ntɛ wɛrɛ tɛ yen furuko la. Mamara de bɛ Fɔ ye kosɛbɛ nka bamanankan fana bɛ Fɔ yen.

Dugu baarako

Sàjolakaw bɛ sɛnɛ Kɛ kosɛbɛ. U bɛ fɛn caman Sɛnɛ, i n'a fɔ keninke, saɲɔn, sàba, malo, tiga, tiganinkuru, bananku, woso, je, galama, ʃɔ, dà, kɔɔri, mangoro, lenburu, buyagi, manje, namasa, sɔmɔ, fòronto, jaba, ɲugu, tamati, nkɔyɔ, salati, ʃù, gan, kɔnkɔn, nanaye, melɔn ani sira. U bɛ baganmara ni jago ni mɔni ani bololabaara misɛnnin fana Kɛ u sèn fɛ. U ka bagan marata ye: bà, misi, saga, fàli, wùlu, jakuma, lɛ, ʃɛ, kami, tonkɔnɔ ani jɛnɛntubannin ye. U ka jago bɛ butigifeerew ni sɛnɛfɛn-feerew ni jiridenfeerew ni baganjagow ani bololafɛndlata-feerew (numuyabaaraw) de 'kùn kan kosɛbɛ. Mɔni bɛ Kɛ sàjola. U ka mɔnikɛminɛw ye o ye jɔ ni papolo ani doolen.

Dugu fɛɛrɛko

Manabɛlɛ ni wɔlɔjuruda, gɛnni ani ka Dɛn ka wɔlɔ Bugɔ ni bere ye, o de ye Sàjolakaw fana ka kɔnɔminɛ-fɛɛrɛ ye. U bɛ marafa Tà kungosogobaw fàali kamà. U fana bɛ misiden dabɔ ni ncɔlɔ ye. U bɛ dugukɔnɔbagan murutilenw Minɛ ni fɛɛrɛ minnu ye, o dɔ ye jonborifli, koronka-minɛ ani nɛgɛka-minɛ (ni dumunifɛndɔ ye). Yen musow bɛ finisɔgɔ Kɛ kosɛbɛ.

Dugu yiriwaliko

Yen ko kura nàlen dɔw ye: Лɔʃimansin, jabaranin, kɔɔrisugu, tlebarika-walan, kalalikɛkɛmansin, kɛnɛyasow ani moto. Baɲumankɛtɔn damadɔ Tɛmɛna sàjola, olu la, ANAM, JIGISƐMƐJIRI, CMDT ani AMED b'olu la. U ka yiriwa tùn ɲɛsinnen bɛ sanuya sabatiliko, dutigiw dɛmɛni musaagakow la, kɛnɛya sabatiliko ani sannifeerekow de ma.

Dugu kàlanko

Sàjola lakɔlikalan Dabɔra 1981 saàn. Dugumandakun fàn fɔlɔ kàlanw dɔrɔn de bɛ K'a 'kɔnɔ, wa fòroba ta y'a ye fana. A lakɔlikalan in. Lakɔlikalan kɔ fɛ blonkɔnɔ-kalan fana bɛ Kɛ yen. Nka o dabɔ ni sisan 'cɛ Bɛ Taa sàn yerika la. Hali an bɛ bì min na a blon fla de bɛ yen nɔ. Wa o blonkɔnɔ-kalan in fana n'a ta bɛɛ, a Nàna balikukalan Sɔrɔ yen. Nka an kɔni bɛ bì min na Lakɔlikalan de yangalen dòn ka Tɛmɛ balikukalan ni blonkɔnɔ-kalan bɛɛ kan.

Dugu batoko

Diinɛ wɛrɛ tɛ sàjola ni silamɛya tɛ. Misiri kelen de b'u bolo la. U b'u ka jumaseliw Kɛ laminiduguw fɛ jummisiri bɛ Sɔrɔ minnu fɛ yen, bari sàjola ta tɛ jumamisiri ye. Silamɛya Dònna yen a bɛ sàn caman Bɔ bì. Hakilinaw Fɔra ɲɔgɔn 'kɔ a diinɛ in dònbaako la. Dɔw ko Bala tarawele de Nàna n'a ye nka dɔw fana Ko ko Burama tarawele de Nàna n'a ye. Silamɛya-diinɛ n'a ta bɛɛ sàjolakaw jan bɛ fɛn kelen na n'o y'u tnɛ ye (miniɲa). U ka fɔ la, ko ka Kɔn silamɛya 'ɲɛ ko yen dugudasiri tùn ye bakɔrɔn de ye, u tùn b'o Weele ko "Baze" ani fàlimuso, o tùn Weele ko "kuluɲɔ".

Dugu ɲεnajεko

Silamɛya-seliw ni denkundi, sanyɛlɛma de ye sàjolakaw ka ɲɛnajɛlakow ye. Jenbe, kariɲa, ya, fle, bàra, ntamannin, bala ani tabalen ye yen fɔlikɛminɛw ye. U ka nin ɲɛnajɛ ninnu bɛ Лanamaya u ka dugu fɛɛrɛba dɔ kan u yɛrɛ bɛ min Weele ko "kafugbɔ".

Dugu kungoko

dàla ni fàla ani jɛ/lɛ dɔw bɛ yen kungo 'kɔnɔ. A yɔrɔ ninnu na manɔgɔ , ntɛbɛn, ntòri, kaanaw, miniɲa, koorow ani koorokaaraw bɛɛ bɛ Sɔrɔ yen. Wa jiri suguya caman fana bɛ Sɔrɔ yen kungo 'kɔnɔ kosɛbɛ i n'a fɔ jala, banan, sanan, npeku, zaban, gele, nsira, bumu, ʃì, nɛrɛ, toro, ntabakùnba, kòro, woo, ntɔngɛ, ntege, zɛrɛninjɛ, nkalama, sunsun, zɛkɛnɛ, zaajɛ, bàro, ɲama, gunjɛ ani pɔpɔ. Kungosogo-kunda, miniɲan, dànkala, nkorongo, kungo-kami, wɔlɔ, gunnajɛ, warablen, kungokɔnɔlɛ, bàla, dùga ani baninkɔnɔ bɛɛ bɛ Sɔrɔ yen. U ka kngodaw ye faraŋa, jemɛɛyaŋa, ʃazira, ŋologbaɲaŋa ani fa ye.

Dugu Kaburudoko

Sàjolakaw ka kaburudo naani bɛɛ bɛ dugu nin tlebin 'cɛ. Nka u yɛrɛ ka fɔ la, ko kɔrɔ si tɛ o la olu fɛ. Ko yen kaburudo naani bɛɛ bɔyɔraɔ ka Bɛn fàn kelen ma ko o ye bɛnsen-ma de ye. Wa 'kùn fana u cayali la ka Kɛ naani ye fo n'a Kɛra fànko ye. Sɔrɔw mabɔlen dòn ɲɔgɔn na kosɛbɛ.