Farawula - Fàkan

Farawula.

Dugu yɔrɔfɔli

Farawula bɛ Molobala galoda fɛ. Kucala kolomi dugu dɔ y'a ye fana. Farawula ni Molobala cɛ tɛ Tɛmɛ bamɛtɛrɛ 5 kan. Nka a ni Kucala cɛ ye 45. Lasɔrɔcogo sɔnɔgɔ wɛrɛ tɛ Farawula la n'i ma Tɛmɛ Molobala fɛ. Farawula ni dugu wɛrɛ minnu ka surun olu dɔw ye Molobala, Ntɔso, Taraso I, ani sogo ye.

Dugu tɔgɔko

Farawula ye dugu ye min Sìgilen bɛ faraw kɛrɛ fɛ. A dugu tɔgɔ Sɔrɔla o sababu de fɛ fana, bari mɔgɔ min Nàna yen tu Tigɛ n'a tùn bɛ Weele ko Kaafa Tarawele, o tùn ye donso ye. Kaafa tùn bɛ Bɔ 'dugu la a bɛ Fɔ min ma ko Wentengele. A tùn bɛ to ka Nà ‘sogo ɲini na yen. Taalen 'ɲɛ, yɔrɔ in Dyar'a ye a y'a kanu k'i Sìgi yen. Dugu in tu tigɛli sababu Sɔrɔla nin de fɛ. Wa a tu tigɛlen, tɔgɔ wɛrɛ ma Da a la "Farawula" 'kɔ. Nka mamarafɔlaw de b’a Weele « Farkan » (faraso) la. Kɔrɔko siratigԑ la nin fla bԑԑ bԑ fԑn kelen ɲini.

Dugu dugutigiya.

Màsakɛya tle la, Farawula ka mara fànba tùn bɛ Molobala màsakɛw 'bolo. Nka bì a bɛɛ tolen bɛ dugutigiw 'bolo, faamaw ta kɔ fɛ. O dugutigiya min b'u fɛ yen o ye laadala ta ye nink'a nàcogo Kɛ kɔrɔya-kunda ye. Farawula dugutigiya tolen bɛ kìn kelen ani du kelen de 'bolo. Mɔgɔ min bɛ yen dugutigiya la bì (2015), o ye Mamadu Tarawele ye.

Dugu bònya

Farawula fɛnsɛ tɛ bɛrɛ ye, wa a mɔgɔw man ca ten fana. O de y'a to Farawula bɛɛ Bɛnna kìn kelen ma, n'u k'a ma ko Farawula. An bɛ bì min na Farawula b'a sìgiyɔrɔ flanan de la, a sìgiyɔrɔ kɔrɔ tɔgɔ ye FAGOYI ye. O kɔrɔ ye ko tomon kɔrɔ kelen b'u fɛ yen.

Dugu siyako

Miɲankaw ni Bɔbɔw de bɛ Farawula. Jàmu minnu bɛ yen ye Tarawele, Danbɛlɛ, Kulubali, Kamate ani Jara ye. Kan minnu bɛ Fɔ yen ye bamanankan, bɔbɔkan ani mamara ye. Nka mamara de bɛ Fɔ farawulakaw fɛ kosɛbɛ ka sago kan tɔw kan.

Dugu baarako

Farawula ye cikɛdugu ye. Sɛnɛfɛn minnu bɛ Sɛnɛ yen ye Saɲɔ, keninke, kàba, kɔɔri, tiganinkuru, ʃɔ, tiga, soza, bɛnɛ, sɔmɔ, namasa, tubabunkɔyɔ, jaba, tamati, ani fòronto ye.

Farawulakaw bɛ Dabaw ni kamanmafɛn dɔw Mara i n'a fɔ misi, saga, bà, fàli, wùluw, jakuma, kami, ʃɛ ani tonkɔnɔ. U bɛ laadalamɔni dɔw Kɛ Jɛkɔnɔnaw na. Jago misɛnninw bɛ Kɛ Farawula. Bololabaara wɛrɛ minnu bɛ Kɛ yen olu dɔw ye sojɔw, yiriʃi ani fìnikalanw ye. Donsoya bɛ Kɛ Farawulakaw fɛ yen, nka donsobolodon-ko t'a la.

Dugu yiriwaliko

Лɔsimansinw, pɔnpekɔlɔnw, jabaraninw, kɔɔrisuguw, motow, kalalikɛ-mansinw ye yen ko kura nàlenw ye.

CMDT, PGT, PACR ani PRMISI ye baɲuman-kɛtɔnw ye minnu ye dɛmɛ Dòn farawulakaw ye ka Tɛmɛ yiriwaliko siratigɛ la. U ka baaraw tùn ɲɛsinnen bɛ sɛnɛ, kungo lakanani ani ni feere kàlanw ma dugudenw ye.

Dugu kàlanko

Balikukalan Dònna Farawula kabini 1984 sàn furancɛw la. Madarasa bɛ Kɛ yen kabini 1993 sàn. Farawula lakɔlikalan da Minɛna 1999 sàn. Duguma-dakun fàn fɔlɔ kàlanso de y'u ka lakɔlikalanso ye, wa foroba ta dὸn. Sàn wɔɔrɔ kalanw de bɛ Kɛ a 'kɔnɔ. Farawula madarasakalan-so la, sàn fɔlɔ kalanw dɔrɔn de bɛ Kɛ yen.

Dugu batoko.

Alsilamɛya misiri kelen bɛ Farawula. Kalifa Tarawele de Nàna ni silamɛya ye yen. O nàli ni bì (2015) cɛ bɛ 70 ɲɔgɔn Bɔ. Zanbɔsko de Nàna n'u ka kerecɛnya ye, o min batoyɔrɔ kelen bɛ yen bì. Wa a nàli ni sisan cɛ bɛ taa 45 ɲɔgɔn na. Ninnu fla tɛmɛnen 'kɔ laadalabato dɔw bɛ yen i n'i fɔ mahan ani zadɛn.