Mamadu Dukure bɔlen 'kɔ a ka kaso fɔlɔ la o ma Tɛmɛ sàn sàba ɲɔgɔn kan n'a ni a ɲwaanna wɛrɛ ma Bɛn kɛnɛ dɔ kan. Kanko sira kan, Kr Abdulay Bari fana tùn ye mɔgɔ lakodɔnnen ye Bamakɔ fàn wɛrɛ fɛ. A ni Kr Dukure tùn ma Deli ka ɲɔgɔn Ye fɔlɔ 'kuma tɛ u ka ɲɔgɔndɔn ma. Nin don, u flà gɛrɛsɛgɛ Kɛra ɲɔgɔn na nin kɛnɛ in kan. U ye ɲɔgɔn Dɔn yɔrɔ min, u y'a Ye ɲɔgɔn taabolo la k'u ka cɛsiriw bɛ sira kelen kan. U ye jὲ Sìri kabini o don.
Kr Abdulay Bari fana ka sìgida la, a cɛsirilen tùn dòn mɔgɔw dalajɛli la k'u lakalan bamanankan na. Komin ale fana tùn ye lakɔlikaramɔgɔ ye dugumadakun na anglɛkan na, a y'a Ye joona ko kàlanbaliya b'a la kà fù Sìri jamana yiriwali la. An b'o Dɔn a ka nin foori sɛbɛnnen in fɛ "fàso-jama bεε sèndonni wajibiyalen bε yiriwa la, wa yiriwa tε Nà Se ka Sabati dɔnni dungew dɔrɔn fɛ. Ka fàso-jama Kàlan sεbεnni ni gafekalan na fàsokanw na o ɲɔgɔn tε kεtaw bεε lajεlen na".
Nin karamɔgɔba flà y'u daji Kɛ ɲɔgɔn 'da nin don minkὲ, u ma kulu sìgili Blà daga girin 'da la blen fàkanw baarali kamà. U ka ɲɔgɔnlasɔrɔ minnu Dara o kan u ye tɔn Sìgi k'a tɔgɔ Da ko "Bɛnbakan Dungew", fàkan baarali ɲɛdɔnbaaw ŋanaw kɔni. Tɔn sintili la, mɔgɔ wɛrɛ y'u Dafa 3 la ko Mamadu Laminn Kanute. Ale tùn ye jatedɔn karamɔgɔ ye. U ni kanko cɛsiribaa wɛrɛw ye ɲɔgɔn Lasɔrɔ dɔɔnin-dɔɔnin ka T'a fɛ. Bɛnbakan Dungew tɔn Nàna Se 'hakɛ la f'a tɔndenw tùn Sera fo mɔgɔ 7 ma. O jama tùn ye tɔn ka hakilila cɛsiri waleyabaaw ye fɔlɔ. Nka jama hakɛ min tùn b'u ka baaraw Lakodɔn o tùn ka ca kosɛbɛ. Tɔn dagayɔrɔ tùn ye Ntomikɔrɔbugu ye, Kr Abdulay Bari ka 'so.
Bɛnbakan Dungew ka kanko baaraw tùn bɛ Bòli bamanankan sɛbɛnni taabolow kan, bamanankan fɔcogo ɲuman siraw ani nɔ blàli dakun caman na ka Kɛ 'sɛbɛn ye bamanankan na. O taabolo ninnu tùn bɛ Waleya u fɛ ni siginikalanw kɛli ye, jὲkafɔw kɛli ani lasew kɛli. Siginikalan kɛli la, tɔnden bɛɛ n'i dàmana-kalanden tùn bɛ Kɛ. Kr Dukure tùn ye tɔndenw yɛrɛ ka faamuya sankɔrɔtali kɛbaa ye. Ale dàmanakàlan-denkulu fana tùn b'a 'bolo a ka sìgida ni badalabugu kulu san fɛ. Lakɔli-kalandenw tùn 'sèn b'o la cogo min na baarakɛlaw tùn 'sèn b'o la tèn.
Jὲkafɔw siratigɛ la, tɔn y'o ɲɔgɔn caman Kɛ. Ton Delila ka Taa jὲkafɔ dɔ Kɛ fo Kayi cɛmakalanso la. O y'a Sɔrɔ tɔn kanubaa dɔ bɛ karamɔgɔya la yen ko Isa Ncay, ale min laban Nàna Fàra tɔn tɔndenw kan kɔ fɛ. Kr Abdulay Bari ka jὲkafɔ dɔw Kɛra fàrikolo minɛnw cogoya n'u ɲὲciw kan. Ale fana ye Mali pasa sɛbɛnbaa ye bamanankan na. Kr Dukure ka jὲkafɔw tùn bɛ Bòli bangudɔn ni dɔnniya bolo caman kɛli kan kan na. Mɔgɔw ye buruburu minnu Tɔmɔ a 'kɔ o jὲkafɔw 'sèn fɛ o dɔw y'a ka tɔgɔ sɔrɔlen ye "oxigène" na ko "ninan" ani nin lafasalikan in "An ka kanw bε kasodibi de la. N’an m’an Jija k’u Bɔ o dìbi fin in ‘kɔnɔ, an ka ɲεtaa baara bεε bε Dòn bɔ̀gɔ la".
Bɛnbakan Dungew Dɔnna kosɛbɛ u ka cɛsiri 'sèn fɛ bamanankan mabɛnko sɔ̀sɔlikɛnɛw kan. O sɔ̀sɔlikɛnɛ fànba tùn bɛ Sìgi DNAFLA fɛ ka ɲininikɛla tɔw Weele a kɛnɛ kan. U ni DNAFLA mɔgɔw ka sɔ̀sɔliw Wolola min na, o ye an bɛ bamanankan sɛbɛncogo minnu kan bì.
Bɛnbakan Dungew ye lase caman Kɛ rajo FR3 ani Rajo Bamakan na. Rajo Fr3 la, Kr Dukure ni Mamadu Laminn Kanute ni Yusuf JALO ni Bakari Sangarɛ ye sàn flà Kɛ kari o kari u bɛ laseli Kɛ yen. U Delila ka lase Kɛ dakun minnu kan kà Caya olu ye daɲɛko, mabɛnko, kɔrɔko ani jateko ye. U ye dakun misɛnnin wɛrɛw Kɛ i n'a fɔ "kan dòndala", "fàsokanko sinti" ani "kɔrɔfɔkalan". Kr Abdulay Bari de tùn bɛ Rajo Bamakan yɛrɛ baara la. Ale ye lase nafama caman Kɛ o rajo la fana. O ka lase dɔ tɔgɔ tùn ye ko "Sara bɛ bɛnbakanw na".
Nɔ bɔli dakun caman na ni sɛbɛnni ye o sira fɛ, Bɛnbakan Dungew ka kɛwalew dɔ Kɛra sɛbɛnbɔ ye kan na. U y'u Sèndon lakosɛbɛn dɔ sɛbɛnni na ko "Sankore" kabini 1976 sàn na. O tùn ye lakosɛbɛn ye min tùn bɛ Bɔ kalo sàba o kalo sàba cakɛda dɔ fɛ ko Maaya dɔnniyada. U dònnen ma Mɛn o sɛbɛnko la n'u m'o tɔgɔ Yɛlɛma ka Bɔ "Sankore" la ka Kɛ "Jama" ye. "Jama" lakosɛbɛn laban Tora u ka bolo kan. U ye lakofasiri ɲɛnama caman Sɛbɛn o bɔkow ‘kɔnɔ. U ye dɔnniya dakun caman fana Sɛbɛn kà Kɛ gafew ye kan na. U tùn bɛ daɲɛtɔmɔ Kɛ ka fɔcogo Лini o daɲɛw la bamanankan na. U y'o dɔ Kɛ kiiriko daɲɛw kan sàn dɔ la. Kr Tànba Dunbiya fana tùn b'a flà ni dɛbɛ la gafesɛbɛn sira fɛ tɔn ‘kɔnɔ. Ale ka gafe bɔlen dɔ ye ko "Wagadu fo Sudan".
Kr Dukure jɔyɔrɔ tùn ka bòn a ko la bari ale ye tɔn sintibaa dɔ ye. Kr Bari tùn y'a jὲɲɔgɔn ye a ko la. U ka baara kɛlenw 'dɔn man di ka Bɔ ɲɔgɔn na min b'a Jira k'u ka kow tùn ye kelen ye kà Se hakɛ min na. Kr Bari Nàna Fatu 1991 sàn ka Bɛn n'o Sɛtanburukalo tle 22 ye. O y'a Sɔrɔ a bɛ DNAFLA ɲɛmaaya la.
Bɛnbakan Dungew tɔn bɛ yen hali bì. U ka gafebon bɛ Mamadu Lamin Kanute ka bolo kan. Nk'a ko tɔ tɔgɔ ka bòn a waleya ma sa. A b'a tɔgɔ kɔrɔ 'bolo sa.
Blàdon : 2016-06-27 Yɛlɛmako laban : 2017-01-08
