Zanradugu / Kuya Zangi
Dugu yɔrɔfɔli
Zanradugu Ye Sikaso marabolo n’a kolomi dugu dɔ ye min Bɛ Gɔ̀nkaso galoda ni Kilela kafoda fɛ. A ni Kilela cɛ Ye bam 45 ye ni k’a ni Gɔ̀nkaso cɛ jànya Kɛ bam 5 ye. A ni duguba min ka surun o Ye Sikaso ye. A n’o cɛ jànya Ye bam 26 ye.
Zanradugu ni dugu minnu bɛ dàncɛ Bɔ olu Flɛ : Gɔ̀nkaso B’a kɔrɔn fɛ, Nòyaaradugu B’a tlebin fɛ, Fama B’a ni kɛɲɛka ‘cɛ ni kà Tɔla K’a ni worodugu ‘cɛ.
Dugu tɔgɔko
Zanradugu bɛ Weele fana ko Kuya Zangi. Tɔgɔ ninnu Sɔrɔla cogo min na an ma ‘fɛn Dɔn o kan fɔlɔ.
Dugu dugutigiya
Laadala-dugutigiko ni faamadugu-tigiko fla bɛɛ Bɛ zanradugukaw fɛ yen. Dugutigiya bɛ Nà ‘kɔrɔyakunda wa jamu ni kìn bɛɛ dama ka kan a la. Dugutigi ntanyali de bɛ Se kà Nà ni dugutigi yɛlɛmani ye.
Zanradugu tu tigɛbaa Ye Kuya Jara de ye. Amidu Sanɔgɔ de Bɛ dugutigiya la bì. Nocɛgɛ Sanɔgɔ ni Buguziye Sanɔgɔ Ye dugutigi kɔrɔ dɔw ye.
Dugu bònya
Kìn fla de Bɛ Zanradugu. Fɔlɔ bɛ Weele ko Sokɔrɔ ni kà flanan Weele ko Sokura.
Dugu siyako
Sɛnɛfɔw ni Miyankaw de sìgilen bɛ Zanradugu. Jamu minnu Bɛ yen olu Flɛ : Jwite, Jara, Sanɔgɔ ani Tarawele. Sinankunya Bɛ jamu fɔlen ninnu ni Bugudɔgɔw de ‘cɛ. Tarawelew ni Sanɔgɔw cɛ Bɔlen kɔ a la, furusira Bɛ Zanradugu jamu tɔw an’a kìnw bɛɛ ni ɲɔgɔn ‘cɛ.
Sɛnɛfɔkan ni bamanankan fla bɛɛ bɛ Fɔ Zanradugu ‘kɔnɔ nka mɔgɔ fanba bɛ Sɛnɛfɔkan de Fɔ.
Dugu baarako
Baarako siratigɛ la, sὲnɛ bɛ Kɛ Zanradugu ka sago baara bɛɛ kan. Zanradugu sὲnɛfɛn dɔw Ye kàba, malo, keninke, saɲɔ, tiga, dà, tiganinkuru, woso, je, galama, bàra, ʃɔ̀, ani kɔɔri ye. Sὲnɛ tɛmɛnen kɔ, nakɔbaara fana bɛ Kɛ. Nakɔjiri dɔw Ye mangoro, lenburu, manje, namasa ani sɔmɔ ye. Nakɔlafɛn dɔw Ye fòronto, tamati, nkɔyɔ, salati, nanaye, melɔn, ʃù ani gan.
Ka Fàra sὲnɛ ni nakɔbaara kan, Zanradugukaw cɛsirilen dòn baganmara fana na. Bagan marata dɔw Ye misi, bà, lɛ, saga, fàli, wùlu ani jakuma ye. Kami, tonkɔnɔ, jὲnɛntubannin ani ʃɛ Ye kamanmafɛn marata dɔw ye.
Mɔni fana bɛ Kɛ dugudenw fɛ. O mɔni Ye laadalamɔni ye. A bɛ Kɛ jibanbe walima kɔ̀ la ni jɔ ni doolen ye. Kà Fàra mɔni kan, jɛgɛmara fana bɛ Kɛ.
Sugu tɛ Zanradugu nka jago bɛ Kɛ yen. Dugudenw bɛ Butigifeere, sὲnɛfɛn-feere, jiriden-feere, baganjago ani ʃɛfeere Kɛ.
Nin Bɛɛ kɔ fɛ, zanradugukaw bɛ bololabaara ni donsoya fana Kɛ. Bolalabaara kɛta dɔw Ye kalakadla, sìgilandla ani sansaradla ye. Donsoya bolodon bɛ Kɛ dugu yɛrɛ ‘kɔnɔ.
Dugu fὲɛrɛko
Kungosogow fàgali la, fὲɛrɛ minnu Bɛ zanradugukaw ‘bolo olu Ye marifa ni bese ye. Fὲɛrɛ minnu Bɛ yen kungokɔnɔw fàgali la olu Ye: manabɛlɛ, wɔ̀lɔjuru, dingɛ tigɛli kà wɔ̀lɔfan blà o la. Fɛn minnu bɛ Kɛ sokɔnɔfɛnw minɛli la olu Flɛ: Jonbori (ka juru ncoma Fìli misi ‘ɲɛ, kà bagan masina Nɛgɛn kà Dòn a koronyɔrɔ la walima k’a Gɛn k’a Minɛ.
Dugu yiriwaliko
Yiriwaliko siratigɛ la, nin ko kura kofɔta ninnu Dònna Zanradugu ‘kɔnɔ: pɔnpekɔlɔn, jabaranin, kɔɔrisugu, moto, jibanbew, kalalikɛ-mansin ani sὲnɛkɛ-mansin.
« Save the children, USAID, Dubaï Care » Ye ‘baɲuman-kɛtɔnw ye minnu ni dugu bolo Bɛ ɲɔgɔn ‘bolo. U ka yiriwalisiraw Ye kàlan ni sὲnɛ ye.
Dugu kàlanko
Kàlanko siratigɛ la, lakɔli-kàlanso fla (forobata kelen ani dugu ta kelen) Bɛ Zanradugu. Kàlanso fɔlen fla ninnu bɛɛ Ye sanwɔrɔ-kàlanw ye. Balikukàlan kɛyɔrɔ kelen fana Bɛ yen ka Fàra lakɔlikàlan kan. Kàlan suguya fla ninnu na, lakɔlikàlan de fɔlɔ Dònna dugu ‘kɔnɔ w’ale fana de fanga ka bòn kosɛbɛ. Lakɔlikàlan ‘sababu la, Saliya Jara n’a sigiyɔrɔ Ye Sikaso ye, Kɛra galotigi-dankan ye Gɔ̀ngaso.
Dugu batoko
Batoko hukumu na, silamɛya ni laadalabatow de Bɛ Zanradugu. Dugu dasiri Ye bà ye.
Dugu ɲɛnajɛko
Nin ɲɛnajɛlako ninnu bɛ Kɛ Zanradugukaw fɛ an Bɛ dòn min na i ko bì: kɔɲɔ, denkundi, seliw, sànyɛlɛmaw, sànkunbɛn ani tɔnɲɛnajɛw. Лɛnajɛ fɔlen ninnu fɔliminɛnw Ye nkɔnin ni cicaara ye.
Farikolo-ɲɛnajɛ minnu bɛ Kɛ yen olu Ye ntolatan ni nɛgɛso-boli ye. Dugu tlonkɛcogo kɔrɔ dɔw Ye bɛlɛta ni nparibɔ ye.
Dugu kungoko
Fàla fla, kɔ̀ fla ani jɛ kelen Bɛ Zanradugu. Jɛgɛ minnu bɛ Se kà Sɔrɔ nin jiboli-yɔrɔ ninnu na olu dɔw Ye manɔgɔ, nàna, baman, ntigin, dodò, talaka, kɔnkɔn ani zeku ye. Kaana, kooro, ani koorokaara fana bɛ Sɔrɔ jisigi-yɔrɔ ninnu na.
Dugu kungojiri dɔw Ye jala, banan, sanan, genun, nkaba, npeku, zaban, nsira, bumu, ʃi, nɛrɛ, balazan, sunsun, nten, zaajɛ, woo ani zɛkɛnɛ.
Nin kungofɛn kofɔta ninnu bɛ Sɔrɔ Zanradugu kungo ‘kɔnɔ: warablen, miniɲan, dànkalan, duga, kungo kami, wɔ̀lɔ, bunun, baninkɔnɔ, tònkanjɔ ani bàla.
Dugu kungodaw Ye Zanga Sige ni Nusige ye.
Dugu kaburudoko
Zanradugu kaburudo Ye fla ye minnu tlalen bɛ denmisɛnw ni maakɔrɔbaw ‘cɛ. U fla bɛɛ Bɛ dugu ni tlebin ‘cɛ.
Dugu waatiko
Waati minnu bɛ Fɔ ɲɔgɔn ‘kɔ Zanradugu olu Ye samiɲɛ ni kawulɛ ani tlema ye.
Dugu kabakoma-yɔrɔko
An ma fεn Sɔrɔ kà Fɔ dugu kabakoma-yɔrɔko kan.
Blàdon : 2017-06-06 Yɛlɛmako laban : 2017-06-06
