Weɲan dàlaba

Jiwoyo galoda jisigi-yɔrɔko: Weɲan dàlaba

Jiwoyo ye galoda-dugu ye Mali dàlaba dɔ Bɛ min 'kɔnɔ Kolokani kolomi 'kɔnɔ. O kolomi Bɛ Kulukɔrɔ marabolo la. A bɛ lamini min 'kɔnɔ o bɛ Weele ko Bɛlɛdugu 'laada la kà Kɔrɔ. O Bɛlɛdugu kɔnɔna o tɔ bɛ Ye Kati kolomi fana fɛ. Ji-sigiyɔrɔ basigilen yeli man nɔgɔ a kɔnɔna in dugukolo kan i n'a fɔ baw ni kɔw ɲɔgɔnw. Nka o bɛɛ n'a 'ta, dàlaba dɔ Bɛ yen min y'i tɔgɔ Dòn Mali ji-sigiyɔrɔbaw la flɛliyɔrɔ-kunda. O dàlaba in bɛ Weele u fɛ ko Weɲan. Weɲan yɛrɛ ye 'dugu ye fɔlɔ min tɔgɔ Jara a kɛrɛfɛ-jidaga-yɔrɔ in 'kùn na. Weɲan dàla bɛ Weele sìgida mɔgɔw fɛ ko ba nka o ye latɛmɛnitɔgɔ ye dɔrɔn n'o tɛ a ni ba yɛrɛyɛrɛ tɛ kelen ye bari a tɛ Taa yɔrɔ jan. O la an Ko a ma ko dàlaba bari dàlaya jogo n'o sawura B'a la hali n'a dakun ka bòn dàla tɔw ta ma.

Weɲan dàlaba in bɛ lamini mago Лɛ fɛn caman na. A bɛ yen jɛgɛko Nɔgɔya sàn waati bɛɛ. Jɛgɛ minnu bɛ Sɔrɔ a 'kɔnɔ bì olu ye salen ye, manɔgɔ, ntɛbɛn, zara, nàna ani jɛgɛ misɛn sugu wɛrɛw. Komin a Bìnna kà Geren ani ji nàta dɔgɔya fɛ, a tɛ Labɔ jɛgɛ la blen i ko fɔlɔ cogo. N'o tɛ, fɔlɔ la kà Nà, hali i tùn bɛ sòjɛgɛ ni ji ŋɛɲɛ ninnu bɛɛ Sɔrɔ a 'kɔnɔ. Basalaka minnu B'a 'kɔnɔ o dɔw ye bàmaw ni kaanaw ye. Dàla in mɔnikun ninnu bɛɛ Dɔgɔyara k'a sababu Kɛ a ji kɛbaliya ye kà Sɛnɛgali ba Lasɔrɔ. Weɲan b'a kɔnɔfɛnw Sɔrɔ kà Bɔ o ba in na ba wɛrɛ 'sababu la ko bawulen. Weɲan falen bɛ Woyo kà Bìn bawulen 'kɔnɔ o fana ka T'i Bìn Sɛnɛgali ba 'da rɔ. O baw jɛgɛw bɛ Sɔrɔ kà Yɛlɛn kà N'a 'kɔnɔ. O blàɲɔgɔnnaw tigɛli jikogɛlɛya fɛ o y'a jɛgɛko Nagasi kosɛbɛ.

Dàla in mɔni-kɛminɛn fànba ye jɔw ye, jɔba ni bàmajɔ ni jɔmisɛnw, teeninw, doolenw ani gankariw. O mɔni dɔw yaalakɛlan ye kurun ye ji kan.

Weɲan mankutu fɛ, flɛlimayɔrɔ dòn yɔrɔlajɛlaw bɛ Taa u ɲɛ Da min kan. Tubabu-diinɛfa minnu dagayɔrɔ ye Fàlajɛ ye, olu yɛrɛ ye so dɔw Jɔ a giri kan yen u ka waatilatɛmɛ kan ma. Nka o yeko bìlama b'a Jira ko hali o nàli man ca blen.

Weɲan laminiduguw ye Weɲan ye, Sirababugu, Cɛmanbugu, Kananisira, Flabugu ani Sominabugu ye. Weɲan dàlaba yɛrɛ fɛnsɛn ye taari 3 900 ye.

'Kɔlɔsibaa Bɛ Weɲan dàlaba la kabi 1968 sàn. O ye 'cɛkɔrɔba ye bì min tɔgɔ ye ko Saajo Sɔmɔnɔ Tarawele. Ale ka du b'a dala la yen. O bɔdugu ye Kuɲakari ye, yen bamaanna sɔmɔnɔdu mɔgɔ dòn. Ale ka 'fɔ la, Modibo Keyta minɛni kibaruya y'ale n'a muso Sɔrɔ sisikurun 'kɔnɔ kà Bɔ Tukoto k'u Kùnda Weɲan kan. O waati y'a Sɔrɔ jiw nafabɔ cakɛda dɔ tùn Bɛ Tukoto min mago tùn bɛ Jɔ jɛgɛ la ani bàmagolo. Komin Weɲan tùn ka sɔrɔ ka bòn o fɛn ninnu na, ale Kɛra mɔgɔ fɔlɔ ye min tùn bɛ o nafalafɛn ninnu Lase o baarakɛda ma.

Bàmafaa tùn B'a tan ni flafili la waati min, ale Saajo ka bàma fàalen mumɛ Taar'i Jɔ bàma 140 na bari a yamaruyasɛbɛnw tùn B'a 'bolo. A ka donkelenfaaw la belebele Kɛra bàma 35 ye.