Kɔ̀nɔw
Kɔ̀nɔw Ye ‘dafɛn ‘kolomaw ye jolo, ‘kàman flà ani ‘sèn flà Bɛ minnu na. Dabɔlɔ fana B’u la. U bɛɛ bɛ fan Da (fandalaw) wa u la fànba bɛ Wuli san fὲ. U sènw ka fɛkɛn ni kà wò K’u kolow kɔnɔna na. Kɔ̀nɔw ni sindilaw bɛɛ Ye kelen ye fùntenihakɛ-ko fàn fὲ. U fàrila-funtenihakɛ B’a nɔ̀ na u màna Kɛ ‘yɔrɔ o yɔrɔ. U bɛ dɔ̀nkili Da.
Kɔ̀nɔw ka ca ni ʃi 9 900 ye ‘jyɛn ‘kɔnɔ. U bɛ Sɔ̀rɔ kungo bɛɛ la. ‘Fitinin B’u la cogo min na, ‘kùnbaba fana B’u la tèn. U bɛɛ la kùnbaba Ye kɔ̀nɔsogonin ye min jànya bɛ Taa ‘mɛtɛrɛ 2,5 la an’a girinya bɛ Se kg 130 mà.
Kɔ̀nɔw bɛ Balo ‘fɛn suguyaba sàba de la. Dɔw bɛ Balo jiridenw na. Dɔw yὲrɛ balo Ye fɛnɲɛnɛmanin, jɛgɛw, sàw ani ntòriw ye. Dɔw fana Bɛ yèn, olu bɛ dɔ Dun a bɛɛ la (bɛɛdunnaw).
Dabɔlɔ sugu bɛɛ dɔ B’u la min b’a To u b’u ka dumunikɛtaw Sɔ̀rɔ. Minnu bɛ jiridennɔnɔ Dun, olu dabɔlɔ ka jàn kosɛbɛ. Minnu bɛ fɛnɲɛnɛmaw Mìnnɛ olu ta sɔ̀lilama dòn. Fɛnkisɛ-dunnaw dabɔlɔ ka Sùrun k’a Kùnbaya wà a nunkun bɔlen dòn ni k’a kolo Gὲlɛya.
Jolo sugu bɛɛ dɔ Bɛ kɔ̀nɔw la minnu b’a To u bɛ Wuli ani kà fùnteni Màra. U b’a To u b’u Dògo fana wà u b’a To ji tɛ u fàri fana Sɔ̀rɔ.
Kɔ̀nɔ fànba bɛ Wuli nkà dɔw Bɛ yèn, olu tɛ Wuli. Olu bɛ Taama, u bɛ Bòli ni kà Nɔ.
Kɔ̀nɔw buguncogo Ye fanda ye. Ni kɔ̀nɔcɛ b’a Fὲ kà Se mùsoman ma, a b’a jolow Yɛgɛn ni kà To munumunu na a kὲrɛ fὲ. Kàfoɲɔgɔnya ‘kɔ fὲ, mùsoman bɛ fan Da ɲàga la. Dɔw bɛ ‘fan caman da dɔw fana ta ma ca.
Fanw màgo Bɛ fùnteni na walasa kà Tɔrɔ. Baw ka kan kà Biri u da la walasa u ka Kori. Ni denw Tɔrɔla, u bɛ Bɔ fanfan ‘kɔnɔ.
Dɔ Fàra i ka dɔnta kàn
→ kɔ̀nɔ minnu tɛ Wuli
→ jilakɔnɔw
→ kɔ̀nɔmisɛnninw
→ sòlow
→ ʃufɛkɔnɔw
→ tlèfɛkɔnɔw
→ sènpataramaw
Fàsiri bɔyɔrɔ : Microsoft Encarta 2009
Blàdon : 2020-10-22 Yɛlɛmako laban : 2021-02-21
