Làtigɛdɔn
Fàkan fogo lahala: kà Bɔ fakan.org la Nà fakan.ml la
Kabini fogo fɔlɔ-fɔlɔnin Blàra fogokɛnɛ kan 1990 sàn na Tim Bɛɛnɛɛli fɛ, fogow b'a la kà Poyi kà T'a fɛɛ f'u hakɛ tùn ka surun miliyari kelen na 2015 sàn. Fogo ninnu bɛ jyɛn kan bɛɛ la fo fogolajɛlaw mumɛ jate sɔrɔlen Tɛmɛna mɔgɔ miliyari sàba kan bì. Nka yala fàrafinna kanw 'sèn bɛ nin ko in na a cogo yɛrɛ la wa? N ma D'a la, bari n'i ye bɛnsenjatew Lajɛ, i b'a Ye ko kan minnu bɛ Fɔ Fàrafinna 'kɔnɔ ko jɔyɔrɔba t'olu 'bolo selekenaani ntalensira kan.
Sàn 25 fogoko daminɛnen 'kɔ jyɛn 'kɔnɔ, fogo dɔ y'i Kùnbɔ 2014 sàn na fàrafinna kanba dɔ la ko bamanankan. A fogo sintibaa ye Isiyaka BAALO ye. A hakilina Bɔra ale la k’a ɲɛtigɛli Di fogolabɛnna dɔ ma sàra la. A y’a Dabɔ kùn min kama, o ye bamanankan tɔgɔlafogo sɔrɔli ye fogokɛnɛ kan. Komin ale bɛ sàn damadɔ Bɔ kan in baarali la, a y’a Ye k’a Fɔ 'kùnnafoni tɛ Sɔrɔ bamanankan na fogolan kan i n’a fɔ anglɛkan ninnu ni fransɛkanw kɛlen bɛ kà fogolan Fa cogo min na. Hali ni baara bɛ fakan.ml sintibaa n’a ka jama 'bolo fogo kɔrɔw nɔfɛgɛnni na, fògo ye taamasiɲɛ damadɔ Jira kàban a sìgili ni bì 'cɛ k’a Jira k’a Fɔ ko a ‘nàkun tùn bɛ kà kunpa Bɔ bamanankan sɛbɛnni faamubaa bɛɛ la.
Fàkan fogo Blàra 'sèn kan 2014 sàn kalo 11nan. A Blàra ni fogosira min ye o tùn ye fakan.org ye. Komin o sàn bantɔ tùn dòn kàban, mɔgɔw m'a Lakodɔn kosɛbɛ blen. 2015 sàn selen, fogolajɛlaw Bìnna kà Nà fogo kan dɔɔnin-dɔɔnin. O sàn bɛ Ban waati min na, fàkan fogo fasiriw dayɛlɛnni tùn ‘sènna ka telin. Dayɛlɛnko 118 571 jate Yera an fɛ a kan. O Kɛra taamasiɲɛ ɲɛnama ye k'a Fɔ ko fogo Lajɛra jamakulu hakɛlama dɔ fɛ. Fogo yɛrɛ kanfasiri mumɛ tùn bɛ kɛmɛ ni tan ni 'kɔ la o waati.
Fogo sugu ka ca. Kùnnafoni-cifogow bɛ yen n’olu Dabɔra cikanw cili kama mɔgɔw ni ɲɔgɔn 'cɛ i n’a fɔ bataki.org ɲɔgɔn. Faamuyafogow fana bɛ yen, olu minnu ye ‘fogo ye kùnnafoni ɲɛnamaw bɛ Di faamuya dakunw kan minnu ‘kɔnɔ i n’a fɔ wikipedia.org ɲɔgɔn. Fàkan fogo tɛ kùnnafonici-fogo ye. Fàkan fogo ye faamuya-fogo de ye. O siratigɛ la, dakun minnu b’a 'kɔnɔ o fànba bɛ Bòli dɔnniya kùnnafoniw kan. A fasiriw bɛ dakunba minnu kan olu ye dɔnniya, masalasɛbɛn, kɛnɛya, mankutusɛbɛn, sìgidɔn, kibaru, soɲini ani sὲnɛkɛla ye. Fogo y'a ka sànkelen-kunbɛn Kɛ 2015 Nowanburukalo la nka o ni yɛlɛma dònni a lasɔrɔsira la o Bɛnna. A fogosira Bɔra fakan.org la kà Kɛ fakan.ml ye.
Taamasiɲɛ wɛrɛ min bɛ yen ko fakan.ml Kɛra 'kunpabɔlan ye bamanankan-kalannaw ma o ye u ka fɛladi ye u ka fasiri kàlannenw kan. Fàkan fogo lajɛbaaw dɔw ye baara taabolo Ye kà kàla Turu a la. U y'a Jira ko u mago tùn bɛ kùnnafoni minnu na n'u tùn t’olu Sɔrɔ, ko fàkan Kɛra u ma yeelen ye olu sɔrɔli la. Mɔgɔ minnu ma Kàlan fransɛkan na fo u kàlannen dòn bamanankan na, olu Ko u furadama ta tùn Kɛra tlolamɛn ye fogolanko la. U tùn t'a Dɔn u bɛ na Se kà fogolan nafa Bɔ cogo min na. Fogo ‘lajɛbaa sɛbɛ dɔ fɛla dɔ Flɛ nin ye k'an ka kɔrɔfɔ Sɛmɛntiya. A tìgi y'an ka nɛgɛjuru-sira Лini fogo kan k'a Jija k'an Weele ani kà cikan in Ci an ma kabini 2015 sàn kalo 3nan tle 1lɔ don:
"Karamɔgɔ, n ye i ka baaraw Ye Ɛntɛrinɛti (fogolan) kan. N ye kùnnafoni caman Sɔrɔ. Ne bɛ 'dugawu Kɛ Ala kà ‘ʃì jan ni kɛnɛya Di i ma. Ne ma Deli kà nansarakan Kàlan. N'aw Sera kà fàkan Blà ɛntɛrinɛti kan, o ye anw baliku-kalandenw ka dɔnni ‘sɔrɔsira ye. Amadu Sògo, kà Bɔ Teredugu Timisa kòmini, Tòmiɲan"
An b'a Fɔ fakan.ml fogo lajɛbaaw ye ko nin ye 'ko daminɛnen ye min tɛ na Jɔ. An bɛ na dɔ Fàra an ka kùnnafoniw kan fogo kan kà T'a fɛ. An kàlikan ye ko "kùnnafoni ka Jɛnsɛn fàso kanw na, jamana ka Taa 'ɲɛ".
Ncidɔri Sàbaatɛ bolonɔ dòn
Blàdon : 2016-04-29 Yɛlɛmako laban : 2017-01-04
