Sàw
Sàw Ye ‘fòofofɛnw ‘sènntanw ye kòlokolo-farisogo jàman Bɛ minnu na.
Sàw ka jàn wa ‘kolomafɛnw dòn minnu dlalen Bɛ ni 160 kà Taa 400 na ye. U fàrikolo dlalen Bɛ ni ‘fàra nuguw ye minnu dònnen dòn ‘ɲɔgɔn ‘kɔrɔ. ‘Fàra yelimaw B’u ɲɛkisɛw la min b’u Lakana. Лɛwolo yὲlɛma-yɛlɛmata T’u la, u ɲɛw yὲlɛnnen dòn kuday.
Sà suguya 3000 ‘ɲɔ̀gɔn Bɛ ‘jyɛn ‘kɔnɔ. Dɔw ka dɔgɔ dɔw ka bòn. Kunbabaw dɔw (miniɲan) bɛ Se mɛtɛrɛ 10 mà jànya la.
I ko fòofofɛn tɔ̀w, ‘fɛnɲɛnɛmaw dòn minnu bɛ Balo fùntenima-yɔrɔw la. Nɛnɛ bɛ Nà n’u sàya ye.O de y’a To u tɛ Sɔ̀rɔ tlèntan-yɔrɔw la kà Caya. Sà tla bɛ geren kàn, dɔw ‘fana bɛ Balo ji ‘kɔnɔ. Olu bɛ Weele ko jilasaw.
U nὲn nùgulen Bɛ, a ka jàn wa u kɛlɛn Bɛ i ko ntloma. O nὲbɔndala in kɛkun kà fɛnw kasa Sàma, k’u Jàteminɛ ani k’a Dɔn n’u tɔ̀ɲɔgɔn dɔ n’u ma jàn. Kaana ‘fana b’o fɛn kelen in Kɛ.
Sà bɛɛ Ye sògodunnaw ye. U bɛ jɛgɛw, ntòriw, kɔ̀nɔw, fanw, sindilaw, basaw an’u sà ɲɔgɔnw Dun.
U dùguma dagɛgɛlɛkolo flà tùgulen Bɛ ‘ɲɔgɔn na ni ‘pàsa manama dɔ ye: u dakala bɛ Se kà Wàga kosɛbɛ min b’a To u bɛ ‘fɛnw Dun minnu ka bòn u yὲrɛ ye. U kùnkolo ka màga. O la, sà kùnbabaw bɛ se kà ‘baganw Kùnu minnu girinya bɛ k 70 Bɔ. Waraninkalan dɔ yὲrɛ Yera miniɲan dɔ fùru la min jànya Ye mɛtɛrɛ 5 ye.
U bɛ dunfɛnw Kùnu ni dagɛgɛlɛw lamagali ye k’a dumuni Terun kà T’u ‘kɔnɔ ye. Miniɲanba ka sògobakunu i ko mankalanin Ye ‘baara ye min bɛ Se kà Mɛ ‘sèn na.
Mɔ̀gɔw ‘ɲɛ na ko sà bɛɛ Ye bàgama ye k’a Sɔ̀rɔ a tɛ tèn. Minnu ɲinw ni ‘ɲɔgɔncɛ-baga ka ca kosɛbe olu ye sàtutuw ni fɔnfɔnniw ye. N’u y’u da Wàga, bàga bɛ Serin kà Bɔ min b’a fànga D’u ma k’u ɲin Gèn dunfɛnw sògo la kà Лὲ.
Sàw bɛ Jɛ ‘ɲɔgɔn fὲ i ko fòofofɛn tɔ̀w b’a Kɛ cogo min na.
Sà tla bɛ fan Da (fandalaw). Sàmusow bɛ fan Da ‘yɔrɔ ‘nɛɛmamaw la. O ‘kɔ fὲn u b’u Kɔdòn fanw na. Miniɲanmusow ‘dɔrɔn de bɛ Biri u fanw ‘da la walasa u ka Kori.
A suguya dɔw Ye ‘fandalaw ye minnu fan bɛ Tɔrɔ u ‘kɔnɔ, denw bɛ Bɔ ba galaka fὲ. O ‘sà ‘suguw bɛ Sɔ̀rɔ nɛɛmamayɔrɔw ni jiw la kosɛbɛ.
Dɔ Fàra i ka dɔnta kàn
→ fòofofɛnw
→ miniɲan
→ ngòrongo
→ sàjɛ
→ sàtutu
Bɔyɔrɔ: Microsoft Encarta 2009
Blàdon : 2020-06-22 Yɛlɛmako laban : 2020-06-22
