Dumuni
a. Лɛfɔli:
Dumuni ye balolan ye min sɔrɔli farikolo fε bε Nà ni farila nikɔrɔʃyεnni ye, farila bònyali an’a lakurayali ye, ni ka tla k’a barikali magow Fa. Dumuni bεε ye ɲagami ye, nka u bε Dànfara n’u lafεn 6 ye minnu bε weele ko balolanw.
b. Balolan
Balolan ye dunfɛn kɔnɔfɛn misɛnninw ye minnu bε farikolo bonyali, janyali n'a lakanani Sabati. Ni balolan ɲɛnama tɛ dunfɛn min na, o ɲaga ka ca n'a nafa ye. Balolan ye suguya 6 ye n’olu Flε:ji, sεmεnanw, sukaroma, tulumaw, damankɔgɔw, nafalanw.
Nin fεn fɔlen ninnu de bε ni Lakana. U bεɛ n’u jɔyɔrɔ dòn fari baloli la.
c. Bɑlokulu saba n’u ɲεciw.
Dunfεnw tlalen don kulu kunba saba ye. An bε fεn o fεn Dun o bε sɔrɔ kulu saba in dɔ la.
Kulu 1lɔ: barikadumuniw:
Dumuniw don minnu baju bε bɔ barikalan na. Sukaromaw ni tulumaw ka ca dumuni minnu na olu de ka ca a kulu kɔnɔ.
Misali : malo, saɲɔ ; keninge, kaa, woso, ku, bananku, ʃitulu.
A dumuniw bε funteni Don fari la.
Kulu 2nan: farijɔ-dumuniw
Dumuniw don minnu sεmεdonnanw sababu bε bɔ baganw ni jiriw la. Kulu in dumuniw bε sεmε Don nink’a kolo Gεlεya k’a Sinsin ka tla ka nafalan suguya dɔw Lase farikolo ma. Dumuni dɔw Flε : sogo, jεgεw, fanw, ʃɔ, tiga, nɔnɔ, naarε.
Kulu 3nan: lakanadumuniw : Olu ye dumuniw ye minnu bε farkolo Tanga banaw ma, fɔcogo wεε la u b’a Lakana. Dumuni ninnu katakɔgɔw ni nafalanw baju bε bɔ nakɔlafεnw ni jiridenw na. Fεn dɔw Flε : dakumu, gan, nkɔyɔ, yiran, lenburuba ani lenburukumu. Dumunifεnn ninnu sεmεnan n’u barikalan man ca. Kalan in kɔ fε, an kan’a Jate ko nin fεnw dunni ye masɔrɔ wali tubabuya ye. Farikolo lakanafεnw don.
______________________________________________________________________________________
Dɔ Fàra i ka dɔnta kan:
Nafalan
Sinji
Fa nafalata
Baloko-juguya
Mali dundɛnw balofa katimu
Blàdon : 2017-01-17 Yɛlɛmako laban : 2017-01-17
