FÀKAN

Dɔnniya fòrobayali >

Dɔnniya fòrobayali jὲmukan tàko 41nan

Làbɛn 4 : Nimadɔn

Dakun : Fàrikolo sogolominɛnw

1.    Hakililajigin adamaden fàrikolo bàrisogoko kan

-        Fàrikolo sɔ̀minanw Bɛ yèn : yeli, mɛnni, nɛnɛni, màganna ani kasa ta ;
-        Fàrikolo sogolominɛnw fana Bɛ yèn : sumanbayɛlɛma ta, jòliwoyo ta, fàrisɛnsɛn ta, ɲɔnni ta, bangeli ta, kolo sogolocogo ta, bù sogolocogo ta, sɔ̀misira sogolocogo ta, tàngalisira sogolocogo, namaji fàrilabɔcogo ;
-        An ye fàrikolo sɔ̀minanw Ye tàko tὲmɛnenw na kàban ;
-        Bìta da Bɛ fàrikolo sogolominɛnw kisa wolomali la.

2.    Adamaden fàrikolo yὲrɛ ye mùn ye ?

-        Adamaden fàrikolo ye mìnɛnw fàra-faralen ye ɲɔgɔn kan kà Jὲ kà mɔ̀gɔ fàrikolo sawura D’a ma ;
-        Fàrikolo sogolobɔgɔ bɛɛ la fitinin ye tùfa de ye, o min caman jὲɛrɛlen bɛ bùsiri Di, kà Laban kà sɔ̀minanw Di ;
-        Fàrikolo birifini ye gòlo y’a kan k’a sinsinnan Kɛ kolow sogololen ye min hakɛ bɛ den 200 Bɔ baliku fàri la ;
-        Fàrikolo sogolominɛnw tlalen Dòn kà Kɛ kuluba 11 ɲɔgɔn ye. 

3.    Fàrikolo sogolominɛnw kofɔli

-        Sumanbayɛlɛma mìnɛn : an ye dɔ Fɔ o kan kàban kabi jὲmukan tàko 30nan ni 32nan ;
-        Jòliwoyo mìnɛn : ale ka baara ye jòli wòyoli sàbatili ye kà fàrikolo Lahinɛ ; 
-        Fàrisɛnsɛn mìnɛn : ale ka baara ye kà fàrikolo jinɔgɔw Sɛnsɛn kà Bɔ n’u ye ;
-        Лɔnni mìnɛn :  ale ka baara ye fàrikolo lahinɛli ye ninakiliko sira fɛ ;
-        Bangeli mìnɛn : ale ka baara ye bɔnnaw sɔ̀rɔli waleyaw ye fàrikolo la ;
-        Kolo sogolocogo (fàrilabɔcogo) : ale ka baara ye jɔ̀li ye ni fàrikolo mìnɛn tɔ̀ bɛɛ ye ;
-        Bù sogolocogo : ale ka baara ye bɔnnɔna sàbatili ye fàrikolo fɛ ;
-        Sɔ̀misira fàrilabɔcogo : ale ka baaraw la fànba ye sɔ̀mi dili ye fàrikolo la ;
-        Tàngalisira fàrilabɔcogo : ale ka baara ye fàrikolo tàngaliwalew blàli ye ‘sèn kan ;
-        Namajiko fàrilabɔcogo : ale ka baara ye fàrikolo jikunaw/namajiw màjɛɛrɛli ye ;
-        Gòlo fàrilabɔcogo : an ye dɔ Fɔ o kan jὲmukan tàko 37nan na.

4.    Dodaɲɛ sɔ̀rɔlenw blàli fransɛkan na

bangeli mìnɛn = appareil reproducteur
bù sogolocogo = système musculaire
bùsiri = tissu
fàrilabɔcogo = système, appareil
fàrisɛnsɛn = excrétion de déchet
fàrisɛnsɛn mìnɛn = appareil urinaire, appareil excréteur
gòlo fàrilabɔcogo = appareil protecteur
jòliwoyo = circulation sanguine
jòliwoyo mìnɛn = appareil circulatoire
kolo = os
kolo sogolocogo = système squelettique
mìnɛn = appareil, système
namajiko fàrilabɔcogo = système endocrinien
ɲɔnni = respiration
ɲɔnni mìnɛn = appareil respiratoire
sɔ̀minan = organe
sɔ̀misira = nerf
sɔ̀misira fàrilabɔcogo = système nerveux
sogolobɔgɔ = élément constitutif
sogolominɛn = système, appareil
sùmanbayɛlɛma = digestion
sùmanbayɛlɛma mìnɛn = appareil digestif
tàngalisira fàrilabɔcogo = système immunitaire
tùfa = cellule

Sunkofɔlan

Ballo, Issiaka, 2022, Enrichissement lexical du bamanankan :  les appariements bamanan des dénominations françaises des concepts de la biologie humaine, Bamako, édis.
Ballo, Issiaka, 2019, Enrichissement lexical du bamanankan :  les appariements bamanan des dénominations françaises des concepts de la biologie humaine (Thèse de doctorat, ULSHB - IPU).
Bordes, Gérard, 1978, Grande encyclopédie Atlas de la médecine, volume 1, Paris, Edition Atlas.
Microsoft Encarta Collection, 2009, corps humain.

Blàdon : 2024-08-09     Yɛlɛmako laban : 2024-08-09


I fɛla Fɔ fasiri kan :

Captcha

Jagomajira

Daɲɛgafe sànta

Fàkan bataki

Sìgidɔn

Jyɛn jamanaw

 

Mali duguw

 

Daɲɛsɛbɛn

Maralenw

2024

2023

2023-12

2023-11

2023-10

2023-09

2023-08

2023-07

2023-06

2023-05

2023-04

2023-03

2023-02

2023-01

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2017-12

2017-10

2017-09

2017-08

2017-07

2017-06

2017-05

2017-04

2017-03

2017-02

2017-01

2016

2016-12

2016-11

2016-10

2016-08

2016-07

2016-06

2016-05

2016-04

2016-03

2016-02

2016-01

2015