Nìzaaso

Dugu yɔrɔfɔli

Nìzaaso Bɛ marabolo sabanan kolomi fɛ, n’o Ye Sikaso ye. A Bɛ Gɔ̀nkaso galoda ani Kilela kafoda la. A ni Gɔ̀nkaso cɛ jànya Ye bam 12 ye. A ni duguba min ka surun o Ye Sikaso ye.

Nìzaaso ni Jigɛna bɛ ‘dàn Bɔ kɔrɔn fɛ, Niyaraduguba n’a bɛ ‘dàn Bɔ tlebin fɛ, K ɔ̀rwedugu B’a ni kɛɲɛka ‘cɛ ni kà Nolabugu K’a ni worodugu ‘cɛ.

Dugu tɔgɔko

Kabi Nìzaaso Kɛra Nìzaaso ye, a ma Weele tɔgɔ wɛrɛ la.

Dugu dugutigiya

Laadaladugu-tigiko Bɛ Nìzaaso sa, nka faama-dugutigi fana Bɛ yen min bɛ dugu ni faamaw cɛtaama Kɛ. Dugutigiya Bɛ kìn kelen ka bolo kan w’a bɛ Nà kɔ̀rɔyakunda. Dugutigi ntanyali dɔrɔn de bɛ Nà ni dugutigi yɛlɛmani ye.

Tɛgana Tarawele, n’a ka baara tùn Ye sὲnɛ ye, de Ye Nìzaaso dugu sìgibaa ye. Zana Tarawele de Bɛ dugutigiya la bì. Dugutigi kɔrɔ dɔw Ye Лebetigi Tarawele ani Npɛrɛ Tarawele ye.

Dugu bònya

An ma ‘fεn Sɔrɔ kà Fɔ dugu bònya kan.

Dugu siyako

Sɛnɛfɔw de Bɛ Nìzaaso. O sabula sɛnɛfɔkan de bɛ Fɔ yen kà Tɛmɛ kan bɛɛ kan. Jamu minnu Bɛ yen olu Ye Tarawelew ni Sanɔgɔw ye. Sinankunya B’olu ni Kɔnɛw de ‘cɛ. Furusira Bɛ Nìzaaso kìnw ni ɲɔgɔn ‘cɛ, a jamuw ni ɲɔgɔn ‘cɛ a n’a ni dugu wɛrɛw ‘cɛ.

Dugu baarako

Baarako siratigɛ la, sὲnɛ bɛ Kɛ Nìzaaso ka sago baara bɛɛ kan. Nìzaaso sὲnɛfɛn dɔw Ye kàba, malo, keninke, galama, saɲɔ, tiga, tiganinkuru, woso, je, bàra, ʃɔ̀, ani kɔɔri. Sὲnɛ kɛrɛ fɛ, nakɔbaara fana bɛ Kɛ. Nakɔjiri dɔw Ye mangoro, lenburu, buyagi, manje, namasa ani sɔmɔ ye. Nakɔlafɛn dɔw Ye fòronto, tamati, nkɔyɔ, salati, nanaye ani gan ye.

Ka Fàra sὲnɛ ni nakɔbaara kan, nìzaasokaw cɛsirilen dòn baganmara fana na. Bagan marata dɔw Ye misi, bà, saga, fàli ani wùlu ye. Kami, tonkɔnɔ, jὲnɛntubannin ani ʃɛ Ye kamanmafɛn marata dɔw ye yen.

Laadalamɔni fana bɛ Kɛ nìzaasokaw fɛ kɔ̀ la ni jɔ ni doli ye.

‘Sugu tɛ Nìzaaso sa nka jago bɛ Kɛ yen. Jago minnu bɛ Kɛ olu dɔw Ye butigifeere, sὲnɛfɛn-feere, jiriden-feere, baganjago ani ʃɛfeere ye.

Nin Bɛɛ kɔ fɛ, nìzaasokaw bɛ bololabaara ni donsoya fana Kɛ. Bolalabaara kɛta dɔw Ye ŋununda, sìgilandla, kalakadla ani sansaradla ye. Donsoya bolodon-bonda dɔ Bɛ dugu la yen.

Dugu fὲɛrɛko

Kungosogow fàgali la, fὲɛrɛ minnu Bɛ nìzaasokaw ‘bolo olu Ye marifa, bese ani sɔgɔlan ye. Fὲɛrɛ minnu Bɛ yen kungokɔnɔw fàgali la olu Ye manabɛlɛ, ntɛnfɛrɛ, buturu, wɔ̀lɔjuru ani wɔ̀lɔgɛn ye. Fɛn minnu bɛ Kɛ sokɔnɔfɛnw minɛli la olu Flɛ: Jonbori (kà juru ncoma Fìli misi ‘ɲɛ, ncɔlɔ (kà misiden Dabɔ sin na), kà bagan masina Nɛgɛn kà Dòn a koronyɔrɔ la walima k’a Gɛn k’a Minɛ.

Dugu yiriwaliko

Yiriwaliko siratigɛ la, nin ko kura kofɔta ninnu Dònna Nìzaaso ‘kɔnɔ: pɔnpekɔlɔn, jabaranin, kɔɔrisugu, moto, mɔbili, ani sὲnɛkɛ-mansin.

Dugu ni Baɲuma-kɛtɔn minnu bolo Bɛ ɲɔgɔn ‘bolo olu Ye « Save the Children » ani « Dubaï Care » ye. Olu ka yiriwalisira Ye kàlanko ye.

Dugu kàlanko

Forobalakɔli-kàlanso kelen Bɛ dugu ‘kɔnɔ. Ale kàlan Ye sànwɔrɔ-kàlan ye. Balikulan kɛyɔrɔ kelen fana Bɛ yen kà Fara kàlanso fɔlen in kan.

Dugu batoko

Dugu laadalabato kɛyɔrɔ Ye Kofugo ye.

Dugu ɲɛnajɛkow

Nin ɲɛnajɛlako ninnu bɛ Kɛ nìzaasokaw fɛ an Bɛ dòn min na i ko bì: kɔɲɔ, seliw, sànyɛlɛmaw, sànkunbɛn ani tɔnɲɛnajɛw. Лɛnajɛ fɔlen ninnu fɔliminɛnw Ye bala, dunun, tabalen, wasanba, bàra ani ntamannin ye.

Farikolo-ɲɛnajɛ min bɛ Kɛ yen o Ye ntolatan ye. Dugu ɲɛnajɛw bɛ Kɛ fὲrɛ la.

Dugu kungoko

Jiboli-yɔrɔko siratigɛ la, kɔ kelen Bɛ Nìzaaso. Jɛgɛ minnu bɛ Se kà Sɔrɔ o kɔ̀ in na olu dɔw Ye manɔgɔ, nàna, baman, ntigin, dodò, talaka kɔnkɔn ani zeku ye. Kaana, kooro, ani koorokaara fana bɛ Sɔrɔ jisigi-yɔrɔ fɔlen in na.

Dugu kungojiri dɔw Ye jala, banan, sanan, genun, nkaba, npeku, zaban, nsira, bumu, ʃi, nɛrɛ, balazan, sunsun, ntèn, zaajɛ, woo ani zɛkɛnɛ ye.

Nin kungofɛn kofɔta ninnu bɛ Sɔrɔ Nìzaaso kungo ‘kɔnɔ: warablen, miniɲan, dànkalan, duga, kungo kami, wɔ̀lɔ, bunun, baninkɔnɔ, tònkanjɔ, bàla, kafekaan ani ʃifɔnka. Dugu kungoda bɛ Weele ko Kafekaan.