Tri II / Npɛkan / Zìgbereso
Dugu yɔrɔfɔli
Tri II ye Mali dugu ncinin dɔ ye. A bɛ Sikaso marabolo ani Kucala kolomi fɛ. A bɛ Galoda min na o ye Sinsinna ye nink'a kafoda Kɛ Kucala ye fana. A ni Kucala cɛ bɛ Bɛn bam 15 ma ka Taa kɔrɔn fɛ. A bɛ Sɔrɔ dugu minnu ni ɲɔgɔn 'cɛ o dɔw ye Kanikɔ, Molobala ani Pɛrɛso ye. Tri I ni Tri II cɛ tɛ Tɛmɛ mɛtrɛ duuru (5) kan bari sira dɔrɔn de bɛ u ni ɲɔgɔn 'cɛ.
Dugu tɔgɔko
Dugu tɔgɔ Dara a tutigɛbaa de la, a tɔgɔ de tùn ye Npɛ ye. O de sababu kosɔn "Kan" ; o min kɔrɔ ye "So" ye bamanankan na, Tara ka Nɔrɔ "Npɛ" la nink'o Kɛ "Npɛkan" ye n'o fana kɔrɔ ye ko Npɛ ka 'so. Nka tɔgɔ flanan min b'a la, n'o ye Tri II ye, o Sɔrɔla farali de fɛ, bari a dugu in Bɔra Tri I de la, o de Nàna ni fɔlɔko ni flananko ye. Fɛn min ye Zigbereso sɔrɔcogo ye, Tri I sìgilen kɔ fɛ, mɔgɔ dɔ tùn bɛ To ka Taa kungoyaala la Tri soforokun na. A yaalatɔ don dɔ, a ye sogoba Sɔrɔ yɔrɔ dɔ la. Walasa o yɔrɔ in kana Tunun a la don wɛrɛ, a y'i Лɛnakala ninka nsirasunba surunman dɔ Ye. A ye yɔrɔ in taamasiɲɛ Kɛ ni o ye. An bɛ 'bì min na, Tri II sìgilen bɛ o yɔrɔ in de la. O de y'a To tɔgɔ sàba ninnu bɛɛ fɔli damaka ka kan dugu weeleli la: Tri II, Npɛkan walima Zigbereso. Nka “Zìgbereso” in fɔli ka ca dugumɔgɔw yɛrɛ de fɛ. N'o tɛ, dafɛdugu dɔw yɛrɛ t'a Dɔn ni o tɔgɔ in ye.
Dugu dugutigiya
Tri II tùn tɛ masakɛ-dugu ye masakɛ-duguko tle la. Masakɛ-dugu min tùn bɛ yen Mara o ye Molobala ye. Fɛn min ye dugu dugutigiya ye, laadala-dugutigi bɛ yen 'kùn na. U ka dugutigiya tɛ Bɔ ka Yaala 'kìn ni 'kìn 'cɛ. A bɛɛ tolen bɛ 'kìn kelen 'bolo nink'a nàcogo Kɛ 'kɔrɔyakunda ye. Tri II Sìgira Npɛ Kulibali de fɛ, i n'a fɔ an y'a fɔ cogo min na ‘fɔlɔ. Ale ka baara tùn ye donsoya de ye, nka a Bɔra Npɛso. O kɔrɔ ye ko a dugu in sìgibaaw ye "Kulubaliw" ye wa a bɛ Mara olu de fɛ fana.
Dugu bònya
Tri II bɛɛ bɛ Bɛn kìn sàba de ma olu minnu ye Zigbereso, Kafɛrɛso ani Bonŋɔso ye. A dugu mɔgɔw bɛ Taa 931 ɲɔgɔn na. A sìgikɛnɛ ma bòn ten fana. Kabini a tu Tigɛra, a ma sìgiyɔrɔ-falen Kɛ.
Dugu siyako
Miɲankaw ye Trikaw ye. Siya wɛrɛ minnu bɛ Se ka Sɔrɔ yen ka Fàra olu kan olu ye dɔgɔnɔw ni fulaw ye. Kulubaliw tɛmɛnen 'kɔ, jamu wɛrɛ minnu bɛ yen olu ye Tarawelew, Kɔnatɛw, Jabaatɛw, Jolow ani Gindow ye. Tri II la, mamara ni bamanankan bɛ Fɔ yen, nka min bɛ Fɔ u fla la kosɛbɛ o ye mamara ye.
Dugu baarako
Tri II ka baaraw la fànba ye sὲnɛ ye. O sὲnɛfɛnw na, u bɛ saɲɔ, keninke, kàba, kɔɔri, tiga, tiganinkuru, fini ani ʃɔ de Sὲnɛ kosɛbɛ. Nakɔlabaaraw bɛ Kɛ yen. U ka nakɔw 'kɔnɔ, u bɛ nakɔjiriw dɔw Sɛnɛ i n'a fɔ mangoro, lenburu ani buyagi. Nafɛn kɛnɛw bɛ Sɛnɛ yen nakɔw 'kɔnɔ i n'a fɔ tubabunkɔyɔ, tamati, fòronto, ʃù, pɔnpɔrɔn. Sɛnɛ tɛmɛnen 'kɔ, numuya bɛ Kɛ yen fana. Yen numu bɛ dabadla Kɛ, jeledla, murudla ani kolonbɔ. Bɔgɔdagaw, ɲintinw, ani segere fana sèn bɛ yen baarakɛ-minɛn dlalenw na.
Baganmara bɛ Kɛ Tri II la kosɛbɛ. U ka bagan marataw fànba ye misiw, fàliw, sagaw, bàw, wùluw ani lɛw ye. U ka kamamanfɛn marataw ye ʃɛw, Kamiw, jɛnɛkɔnɔw ani tonkɔnɔw ye. Jago bɛ Kɛ yen, bari u bɛ sɛnɛfɛnw ni baganw Jago u musakakow kama. Ninnu bɛ tɛmɛnen 'kɔ, bololabaara bɛ Kɛ Tri II la i n'a fɔ geseda, jiribaaraw ani motodlaw. Donsoya bɛ Kɛ yen wa donso-bolodon bɛ Kɛ. Sugu bɛ Tri II la wa a jɔdon ye ntɛnɛn ye.
Dugu yiriwaliko
Tri II ka yiriwa siratigɛ la, musojigin-so kelen ni kɛnɛyaso kelen bɛ yen. Olu tɛmɛnen 'kɔ, fɛn damadɔ fana bɛ yen i n'a Fɔ ɲɔsimansinw, pɔnpekɔlɔnw, jabaraninw, kɔɔrisuguw, motow, kalalikɛ-mansinw, nɛgɛsow ani fàliwotorow. Tri II ni baɲuman-kεtɔn minnu ye baara Kɛ ka Tɛmɛ ani bì olu ye CMDT ni Sewatɔn ye. O CMDT ka yiriwa ɲɛsinnen bɛ fɛn minnu ma olu ye kɔɔrisɛnɛ, nɔgɔkow, sanni ni feere ani jurudon ni jurusara ye. Waati ni waati u bɛ bolodaliw Kɛ ni ka dugudenw kàlan dakun kofɔlen ninnu kan u ka Se k'u Yɛrɛɲanabɔ.
Dugu kàlanko
Balikukalan bɛ Kɛ Tri II la. O Dabɔra 1978 sàn. Lakɔlikalan Dabɔra yen 1990 sàn, foroba- kalanso dòn. Kàlanso kelen min bɛ yen o ye duguma-kalan fàn fɔlɔ ye, sànwɔɔrɔ-kalan bɛ Kɛ yen.
Dugu batoko.
Tri II la, laadalabatow ni bìtaw bɛɛ bɛ yen. Laadalataw la, kɔrɛ kelen bɛ yenmin bɛ Bato kɔrɛto la. Bi diinɛw la, silamɛya bɛ yen, kerecɛnya fana bɛ yen. Silamɛya batoso, misiri, fla bɛ yen . Mɔgɔ min Nàna n'a ye o ye Umaru Kulubali ye. A dònni ni sisan 'cɛ bɛ sàn 165 ɲɔgɔn na.
Dugu ɲεnajεko
Лɛnajɛlako minnu bɛ Tri II 'kɔnɔ olu ye seliw, sɔnniw, kɔɲɔw ani tɔnsigiw ye. A ɲɛnajɛw la, fɔlifɛn minnu bɛ Fɔ o dɔw ye bala, dunun, bàra, jenbe, cacaara ani dununba.
Nin fɔlifɛn ninnu bɛɛ bɛ Fɔ u ka bamanan-sanganw na fana.
Dugu kungoko
Tri kungo 'kɔnɔ, kɔ kelen ani dàla tan ɲɔgɔn b'u 'bolo jitɛmɛ-yɔrɔko la. Nka 'ba walima 'fala tɛ yen.
Dugu kabakoma-yɔrɔko
Kabakomayɔrɔ kelen de bɛ yen. O bɛ Weele ko "Tita". O ye 'tu ye u 'bolo yen.
Blàdon : 2016-01-20 Yɛlɛmako laban : 2016-07-29
