Mòlobala
Dugu yɔrɔfɔli
Mali la, Mòlobala bɛ Jate dugubaw dɔ lakelen ye. A bɛ Sɔrɔ marabolo min na o ye Sikaso ye. Kucala kolomi dugu dɔ dòn. A bɛ galoda min na n'o bɛ Weele ko koloniŋɛ o galotigi-dugu y'a ye, wa kafoda fana Dòn. Mòlobala ni Kucala cɛ ye bam 35 ye, o min bɛ Jate lamini duguba lakodɔnnen ye. Mòlobala cookolen bɛ dugu misɛnnin 10 wɛrɛ ni ɲɔgɔn 'cɛ. O dugu tan ninnu bɛɛ lasɔrɔsira bɛ ɲɔgɔn Kùnbɛn Mòlobala la. O sababu de y'a To a galoda yɛrɛ tɔgɔ Dara ko "Koloniŋɛ". O daɲɛ in Tàra mamara de la. A kɔrɔ ye "sira cɛmancɛ" ye.
Dugu misɛnnin tan kofɔlen ninnu ye Taraso I, Taraso II, Farawula, Farakɔrɔ, Ntɔso, Susula, Sokùranin, Sunguluso, Sogo, ani Npɛrɛso ye.
Mòlobala ni galoda wɛrɛ minnu bɛ dàncɛ Bɔ olu flɛ: koninge, Sinsinna, Gwaji-sukuna ani Kapala Galoda.
Dugu tɔgɔko
Mòlobala tɔgɔ Sɔrɔla a tu tigɛbaa tɔgɔ de fɛ. A tùn bɛ Weele ko ŋolo. ŋolo Nàna a yɔrɔ in na sɛnɛ sababu de la. A yɔrɔ Nàna Yiriwa a 'bolo kosɛbɛ. O kɛlen, mɔgɔw Tora k'a yɔrɔ in tàamasiɲɛ Kɛ ni ŋolo yɛrɛ tɔgɔ ye. Ni min tùn b’a fɛ ka Taa Bɔ yen misali la, o tùn b'a Fɔ ko n bɛ Taa "ŋolo bara". O bɛ Se ka Kɛ "n bɛ Taa ŋolo fɛ yen" ye fɔcogo wɛrɛ la. Taalen 'ɲɛ, "bara" in "r" fàlenna "l" la nink'a Kɛ "bala" ye. O yɛlɛma ɲɔgɔn fana Bòlila "ŋolo" kan ninka "ŋ" Fàlen ka Kɛ "m" ye. A daɲɛ Bɔra "Ngolo" la Kɛ Nà "Molo" la. Nin yɛlɛma ninnu de y'a To "ŋolo bara" Kɛra "Molo bala" ye. Nka delinna fɔcogo y'a To "Molo bala" Fɔra ka Doroko ka Kɛ "Mòlobala" ye. Nka siyako y'a To tɔgɔ wɛrɛ bɛ Fɔ Mòlobala ma. o tɔgɔ wԑrԑ ye "ŋokan" ye mamara la. O fana ye ŋolo bara kelen in ye mamara la. Bari mamara la a ka c’a la, "ng" mankan bɛ Fɔ ni "gb" ye. "Kan" min dorokolen bɛ a la, o bɛ "bara" de jɔyɔrɔ Fɔ.
Dugu dugutigiya
Mali lawale waati la, ka sɔrɔ faama-mara ma Nà. Mali jamana tùn bɛ Mara laadala màsakɛw de fɛ. Mòlobala Kɛra o laadala faamadugu dɔ ye ka Tɛmɛ. Mɔgɔ min tùn bɛ a waati màsaya la, o tùn ye Lamini Danbɛlɛ ye. Nka faamamara nalen, Mòlobala Kɛra kafoda ni galotigi-dugu ye. Ka Fara o kan a bɛ Mara faama-dugutigi ni laadala-dugutigi bɛɛ fɛ bì. A tigiya ninnu bɛɛ bɛ Nà sugandili-kunda, nka a tɛ Yaala 'kìn ni 'kìn 'cɛ. An bɛ bi min na mɔgɔ min bɛ a bɛɛ kùn na o ye Lamini Danbɛlɛ ye.
Dugu bònya
Mòlobala dugu la, kin naani bɛ yen. O kinw ye Kakoola, Kamamina, Kagwala ani Jale ye. Mòlobala ka bòn dɔɔnin w'a jama bɛ dɔɔnin Bɔ fana. Tomon kɔrɔ tɛ Mòlobala.
Dugu siyako
Siyako siratigɛ la, miɲankaw, fulaw ani Bɔbɔw de bɛ Mòlobala. O de la, jàmu minnu bɛ yen olu ye Danbɛlɛ, Konatɛ, Saanu, Tàanu, ani Sanɔgɔ ye. Bamanankan ani mamara de bɛ Fɔ Mòlobala nka mamara fɔli de forobayalen dòn ka Sago bamanakan fana kan.
Dugu baarako
Mòlobalakaw bɛ sɛnɛ Kɛ. U bɛ sɛnɛfɛn minnu Sɛnɛ o dɔw ye saɲɔ, keninke, kàba, kɔɔri, tiga, tiganinkuru, malo ani ʃɔ ye. Nakɔlabaara fana bɛ Kɛ mòlobalakaw fɛ. O Nakɔlabaaraw ɲɛsinnen bɛ nakɔjiri dɔw sɛnɛni ma i n'a fɔ mangoro, sɔmɔ ani lenburu. Nakɔjiriw kɔ fɛ, u bɛ nafɛn misɛnni dɔw fana Sɛnɛ i n'a fɔ tubabunkɔyɔ, jaba, tamati, fòronto ani ʃù.
Baganmara-kùnda, mòlobalakaw bɛ misi, saga, bà, fàli, ani lὲ Mara. Daabaw kɔ fɛ, kami, ʃɛ ani tonkɔnɔ fana bɛ Mara u fɛ.
Laadalamɔni bɛ Kɛ Mòlobala. A mɔni bɛ Kɛ yɔrɔ fla de la olu minnu ye caaga ani jalegoyo ye. Mòlobalakaw bɛ mɔni Kɛ ni jɔw, duwalekisɛ, pòpolo ani muru ye. Jɛgɛmara-yɔrɔ kelen bɛ Mòlobala yenkaw b'a Fɔ min ma ko mamɛrɛ. Mòlobalakaw bɛ To ka baganw, sɛnɛfɛnw ani butigifɛn dɔw Jago sɔn. U ka sugu jɔdon ye araba ye.
Mòlobala numuw bɛ misidabaw Dla, u bɛ kolonw Bɔ, u bɛ muruw Dla wa u bɛ dabaninkuruninw Dla fana.
Dugu yiriwaliko
Kɛnɛyaso kelen ani musojigin-so kelen bɛ Mòlobala. Лɔsimansinw, pɔnpekɔlɔnw, jabaraninw, kɔɔrisuguw, motow ani kalalikɛ-mansinw fana bɛ Sɔrɔ yen. CMDT, PGR ani AMDD ye jɛɲɔgɔnyaw Kala ka Tɛmɛ dugu ka yiriwa kama.
PGR tùn bɛ dugumɔgɔw Dɛmɛ jurudon ni jurusara kɔlɔçlɔntan kɛcogo la. CMDT ye siradlaw Kɛ mòlobalakaw fɛ. U ka sɛnɛfɛn-nɔgɔko ni kɔɔriʃiko bɛɛ bɛ CMDT 'bolo kabini tuma jan.
MDD ka baara dɔ tùn ye ka dugumɔgɔw Kàlan dugukolo lakanacogo la ye.
Dugu kàlanko
Mòlobala lakɔlikalan Dabɔra 1962 sàn. U ka kàlanso la, dugumakalan fàn fɔlɔ ye kàlanso fla ye. Dugumakalan fàn flanan fana ye kàlanso fla ye. O kàlanso ninnu b&& ye foroba-kalansow. Madarasaso fla bɛ yen minnu ye dugu yɛrɛ ta ye. Blonkɔnɔ-kalanso kelen bɛ Mòlobala. Siginikalan-so kelen fana bɛ yen ka Fàra o kan. Balikukalan bɛ Kɛ yɔrɔ naani na yen.
Dugu batoko.
Silamɛya bɛ Mòlobala. A batoso sàba bɛ u fɛ yen. Lamini Danbɛlɛ de Nàna ni silamɛya ye Mòlobala.
Silamɛya tɛmɛnen 'kɔ, kerecɛnya bɛ yen. O batoso fla bɛ yen. Mɔgɔ min Nàna n'o ye o tɔgɔ tùn ye Cɛmɔgɔ Tarawele ye.
An bɛ bì min na, laadalabato fɛn foyi tɛ Mòlobala.
Dugu ɲεnajεko
Лɛnajɛlako minnu bɛ Mòlobala olu ye seliw, sanyɛlɛmaw ani kɔɲɔw ye. Fɔlifɛn minnu bɛ Fɔ a ɲɛnajɛw la olu ye bala, bàra, bɔnɔ ani dunun ye.
Dugu kungoko
Mòlobalakaw ka kungo ‘kɔnɔ, kɔ naani, ani fàla fla, dala wolonfla ani jɛ kelen bɛ u fɛ.
Dugu kabakoma-yɔrɔko
Kabakomayɔrɔba tɛ Mòlobala.
Blàdon : 2016-02-14 Yɛlɛmako laban : 2016-07-27
